Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Warning: preg_replace(): Compilation failed: this version of PCRE is not compiled with PCRE_UTF8 support at offset 0 in /web/Sites/BlickinsBuch.de/functions.php on line 241 Blickinsbuch.de - Botanik - Die einführende Biologie der Pflanzen - Ulrich Lüttge, Manfred Kluge
     Artikel werden geladen

    Botanik - Die einführende Biologie der Pflanzen

    Botanik - Die einführende Biologie der Pflanzen

    Autoren:

    Verlag:
    Wiley-VCH   Weitere Titel dieses Verlages anzeigen

    Auflage: 6. aktualisierte Auflage
    Erschienen: April 2012
    Seiten: 666
    Sprache: Deutsch
    Preis: 39.90 €
    Illustration: 125 schwarz-weiße und 250 farbige Abbildungen
    Maße: 246x170x30
    Einband: Taschenbuch
    ISBN: 9783527331925

    Inhaltsverzeichnis

    Evolution, Energetik und Bau der Pflanzenzelle
    1Einstieg in die Biologie pflanzlicher Zellen3
    1.1 Die Progenoten und die Evolution dreier
    grundlegender Erfordernisse des
    Lebens3
    1.1.1 Abgrenzung von der Umgebung:
    Fette und Lipide4
    1.1.2 Emanzipation von der Umgebung:
    Polynucleotide und Peptide7
    1.1.3 Speicherung und Weitergabe von
    Information: Ribonucleinsäure (RNA)
    und Desoxyribonucleinsäure (DNA)8
    1.2 Die Prokaryonten und die Realisierung
    der drei grundlegenden Erfordernisse
    des Lebens8
    1.3 Besondere Eubakterien:
    Die Cyanobakterien als prokary Otis che
    Algen9
    1.4Die Eukaryonten-Zellen11
    1.5 Endosymbiontentheorie der Evolution
    eukaryotischer Zellen15
    1.5.1 Die Urkaryonten und ihr Erwerb
    von Organellen15
    1.5.2 Cytologische und zellbiologische Belege
    für die Endosymbiontentheorie16
    1.5.3Rezente Endosymbiosen17
    1.5.4Symbiogenese17
    1.5.5Hydrogen-Hypothese19
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben20
    Weiterführende Literatur21
    2Bioenergetik23
    2.1Fließgleichgewichte und Bioenergetik23
    2.2 Wärme und Arbeit sind verschiedene
    Formen von Energie25
    2.3 Die Entropie bestimmt die Richtung
    von Prozessen26
    2.4 Die „Freie Energie" ist ein Maß
    für nutzbare Energie27
    2.5 Die Energiekoppelung bei
    biochemischen Umsetzungen28
    2.6 Die Energiekoppelung bei biophysikalischen
    Umsetzungen mit Licht31
    2.6.1Halobakterien31
    2.6.2 Durch Licht energetisierte
    Redoxreaktionen31
    2.6.3Photosynthese betreibende Eubakterien34
    2.6.4 Photosynthese höher entwickelter
    Formen36
    2.6.5 Evolution der Elektronen-
    übertragungsketten der Photosynthese
    und der Atmung36
    2.7Die Enzyme37
    2.7.1Aktivierungsenergie und Biokatalyse37
    2.7.2Stoffliche Eigenschaften von Enzymen38
    2.7.3Wirkungsweise der Enzyme38
    2.7.4Kinetik der Biokatalyse39
    2.7.5Regulierbare Enzyme42
    2.7.6Isoenzyme43
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben45
    Weiterführende Literatur46
    3 Plasmamembran, Tonoplast
    und Vakuole47
    3.1 Plasmamembran und Tonoplast begrenzen
    Apoplast, Cytoplasma und Vakuole47
    3.2Der Membranaufbau47
    3.3Transportprozesse48
    3.3.1Die passive Permeation48
    3.3.2 Der primär aktive Transport
    von Protonen51
    3.3.3Die Carrier-Mechanismen54
    3.3.4Die Kanäle54
    3.3.5Die Porine57
    3.3.6Der sekundär aktive Transport57
    3.4 Die Vakuolen und Lysosomen: Speicher-
    funktionen und hydrolytische Enzyme58
    3.5Die Osmose und der Turgor58
    3.6 Die Messung der
    Wasserhaushaltsparameter62
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben64
    Weiterführende Literatur65
    Funktionen der Pflanzenzelle
    4 Cytoplasma: Struktur
    und Stoffwechselprozesse69
    4.1Die Begriffe69
    4.2Das Cytosol und das Cytoskelett69
    4.3Die Stoffwechselprozesse im Cytosol72
    4.3.1Kohlenhydrate als Energiereserven72
    4.3.2 Mobilisierung der
    Reservekohlenhydrate73
    4.3.3Glykolyse73
    4.3.4Lipidstoffwechsel82
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben82
    Weiterführende Literatur83
    5Mitochondrien und Atmung85
    5.1Struktur der Mitochondrien85
    5.2Atmung87
    5.2.1Biochemische Umsetzungen87
    5.2.2 Mitochondriale Elektronentransport-
    und Redoxkette90
    5.3 Oxidative Phosphorylierung:
    ATP-Bildung durch den mitochondrialen
    F0/F x-ATPase-Komplex96
    5.4 Energiebilanz des vollständigen oxidativen
    Abbaus der Glucose in der Atmung97
    5.5 Transport von Metaboliten durch die
    Mitochondrienmembran98
    5.6 Kohlenhydratabbau als Sammelbecken
    im Stoffwechsel100
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben102
    Weiterführende Literatur104
    6 Piastiden und ihre Funktionen:
    Photosynthese, Hexoseoxidation,
    Fettsäurebiosynthese105
    6.1Piastiden105
    6.1.1Piastiden als Zellorganellen105
    6.1.2Größe und Gestalt107
    6.1.3Struktureller Feinbau107
    6.2 Der strahlungsabhängige biophysikalische
    Primärprozess der Photosynthese110
    6.2.1 Elektromagnetische Strahlung:
    Lichtquanten, Wellenlänge
    und Energie110
    6.2.2Pigmente der Photosynthese112
    6.2.3 Anregung des Chlorophylls
    durch Lichtabsorption113
    6.2.4 Lichtsammelantennen
    und Photosysteme118
    6.2.5 Bildung von Reduktionsäquivalenten
    (NADPH) beim Elektronentransport
    der Lichtreaktion121
    6.2.6 Bildung von ATP durch die
    Photophosphorylierung125
    6.3 Nutzung der Redox-(NADPH) und
    Phosphorylierungs-(ATP) Äquivalente
    und Energiebilanz der C02-Reduktion127
    6.4 Kohlenhydrat-Stoffwechsel
    in den Chloroplasten128
    6.4.1Hexosesynthese und Hexoseoxidation128
    6.4.2C02-Assimilation129
    6.4.3Hexose-Abbau: Glucose-Oxidation131
    6.4.4 Die regenerierenden Phasen:
    reduktiver und oxidativer
    Pentosephosphatzyklus131
    6.4.5 Funktionen und Regulation
    des reduktiven und oxidativen
    Pentosephosphatzyklus134
    6.5 Synthese weiterer Endprodukte der
    photosynthetischen C02-Assimilation134
    6.5.1 Export von Metaboliten
    aus den Chloroplasten134
    6.5.2Stärke und Saccharose134
    6.5.3Fettsäuren135
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben138
    Weiterführende Literatur141
    7 Dictyosomen, Glyoxysomen
    und Peroxisomen143
    7.1Dictyosomen143
    7.2Glyoxysomen und Peroxisomen145
    7.2.1Glyoxysomen145
    7.2.2Die Peroxisomen149
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben152
    Weiterführende Literatur153
    8Die Zellwand155
    8.1 Chemische Zusammensetzung
    der Zellwände156
    8.1.1Pectinstoffe: Protopectine und Pectine156
    8.1.2Hemicellulosen156
    8.1.3Cellulose158
    8.1.4Kailose160
    8.1.5 Chitin: Ein Sonderfall unter
    den Zellwandsubstanzen160
    8.1.6Zellwandproteine160
    8.2 Biosynthese der chemischen
    Zellwandkomponenten
    und ihre Kompartimentierung160
    8.3Entwicklung der Zellwand162
    8.4Bau der Zellwand164
    8.4.1Hierarchie der Cellulosestrukturen164
    8.4.2Textur der Cellulosefibrillen166
    8.4.3Primärwand167
    8.4.4Sekundärwand und Tertiärwand167
    8.5Durchbrechungen in Zellwänden168
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben171
    Weiterführende Literatur172
    9Aminosäuren und Proteine173
    9.1 Die Aminosäuren
    und ihre Eigenschaften173
    9.2 Die Kondensation von Aminosäuren
    zu Peptiden176
    9.3Proteine und ihre Eigenschaften177
    9.4Die Strukturhierarchie der Proteine179
    9.4.1Primärstruktur179
    9.4.2Sekundärstruktur180
    9.4.3Tertiärstruktur181
    9.4.4Quartärstruktur184
    9.5Die Funktionen der Proteine184
    9.6 Posttranslationale
    Proteinmodifikationen185
    9.7 Der Stoffwechsel der Aminosäuren
    und Proteine186
    9.7.1Synthese von Aminosäuren186
    9.7.2Umsatz der Proteine186
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben188
    Weiterführende Literatur190
    10 Naturstoffe:
    Pflanzen als vielseitige Synthetiker
    Ein Überblick191
    Terpenoide191
    Phenole193
    10.4 Alkaloide und organische Basen
    Porphyrine203
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben205
    Weiterführende Literatur206
    11MineralstofFernährung207
    11.1 Autotrophic: Nährelemente
    und Spurenelemente207
    11.2 Die Rolle von Pflanzen im Stickstoff-
    und Schwefelstoffwechsel
    von Ökosystemen209
    11.3Der Stoffwechsel des Stickstoffs211
    11.3.1Nitrataufnahme und Nitratreduktion211
    11.3.2Fixierung von Luftstickstoff211
    11.4Der Stoffwechsel des Schwefels215
    11.5Der Stoffwechsel des Phosphors217
    11.6Die Carnivorie217
    11.7 Anorganische Ionen als
    besondere Standortfaktoren221
    11.7.1Salinität221
    11.7.2Calcium und Eisen223
    11.7.3Belastung durch Metalle225
    11.7.4Anionen des Bor, Arsen und Selen226
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben227
    Weiterführende Literatur229
    12 Das Genom und die
    genetische Regulation231
    12.1Der Zellkern231
    12.1.1 Der Zellkern mit den Chromosomen
    als Kontrollzentrum der Zelle231
    12.1.2 Das Chromatin und
    die Chromosomen233
    12.1.3Die Kern- und Zellteilung: Mitose234
    12.2 Kern-Genom und Vererbung:
    Die MENDELSchen Regeln239
    12.3Die extrachromosomale Vererbung242
    12.4 Die Modifikationen und
    die Mutationen243
    12.5Die genetische Regulation245
    12.5.1Genetischer Code245
    12.5.2 Autokatalytische Funktion der DNA:
    Replikation245
    12.5.3 Heterokatalytische Funktion der DNA:
    Transkription durch RNA-Polymerase247
    12.5.4Translation und Proteinsynthese250
    12.5.5Regulation der Genaktivität252
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben256
    Weiterführende Literatur258
    Pflanzenorganismen
    13Algen261
    13.1 Die eukaryotischen Algen im System
    der Organismen261
    13.2 Leben im Wasser und die Pigmente
    der Algen262
    13.3 Die vegetativen Entwicklungstendenzen
    und Lebensweisen der Algen263
    13.3.1Monadale Organisationsstufe265
    13.3.2 Entwicklung von einzelligen
    Flagellaten zu mehrzelligen Kolonien
    mit Arbeitsteilung265
    13.3.3 Coccale Organisationsstufe:
    Verlust der freien Beweglichkeit267
    13.3.4Trichale Organisationsstufe269
    13.3.5Siphonale Organisationsstufe270
    13.3.6 Entwicklung von einfachen Zellfäden
    zu komplexen Thalli270
    13.4 Die generativen
    Entwicklungstendenzen277
    13.4.1Mitosen, Sexualität und Meiose277
    13.4.2Isogamie, Anisogamie, Oogamie281
    13.4.3Gametangien und Sporangien281
    13.4.4Generationswechsel282
    13.5Ein phylogenetischer Überblick288
    13.6 Von den Algen der Streptophytina
    zu den grünen Landpflanzen289
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben291
    Weiterführende Literatur293
    14Bryophyten295
    14.1Allgemeine Merkmale295
    14.2Systematik und Phylogenie der Moose295
    14.2.1 Thallose und foliose Lebermoose
    (Marchantiophytina)296
    14.2.2Laubmoose (Bryophytina)299
    14.2.3Hornmoose (Anthocerotophytina)301
    14.3 Fortpflanzung und Vermehrung
    der Moose301
    14.4 Wasserhaushalt und Lebensweise
    der Moose306
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben310
    Weiterführende Literatur310
    15Schleimpilze und Pilze311
    15.1Allgemeine Merkmale311
    15.2Ein systematischer Überblick311
    15.2.1Organisationsform Schleimpilze313
    15.2.2Organisationsform Pilze314
    15.3Die Bedeutung der Pilze320
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben320
    Weiterführende Literatur321
    16 Der Generationswechsel bei Farnen,
    Gymnospermen und Angiospermen
    und die Evolution von Blüten, Samen
    und Früchten323
    16.1 Ur-Sprosspflanzen und
    endständige Sporangien323
    16.2Telomtheorie324
    16.3 Der Generationswechsel der
    isosporen Farne325
    16.4Die Evolution der Blüten327
    16.5 Der Generationswechsel
    der heterosporen Farne329
    16.6 Die Gymnospermen:
    Evolution der Samen331
    16.6.1Männliche Blüten und Pollenkörner331
    16.6.2Weibliche Blüten und Samenanlagen333
    16.6.3 Bestäubung, Befruchtung
    und Samenbildung333
    16.6.4Phylogenetische Tendenzen334
    16.7 Der versteckte Generationswechsel
    der Angiospermen336
    16.7.1Staubblätter und Pollenkörner336
    16.7.2Fruchtknoten und Samenanlagen337
    16.7.3 Bestäubung, Befruchtung, Samen-
    und Fruchtbildung337
    16.7.4Phylogenetische Tendenzen338
    16.8Die Pollenübertragung342
    16.8.1Bestäubungsmechanismen342
    16.8.2Phylogenetische Tendenzen343
    16.9Die Früchte344
    16.10 Die Entwicklungstendenzen bei den
    Angiospermen345
    16.11 Zusammenfassender Überblick
    über die Klassen der Pteridophytina
    und Spermatophytina351
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben351
    Weiterführende Literatur353
    Pflanzenorgane und Funktionen
    17Die Wurzel357
    17.1 Die Wurzel als besonderes, neues Organ
    der Sprosspflanzen (Kormophyten) beim
    Übergang zum Leben an Land357
    17.2Der äußere Bau der Wurzeln359
    17.3Der innere Bau der Primärwurzel362
    17.3.1Wurzelhaube362
    17.3.2Der Vegetationspunkt der Wurzel362
    17.3.3 Die Streckungs- und
    Differenzierungszone366
    17.3.4Die Wurzelhaarzone369
    17.4Seitenwurzeln371
    17.5Sekundäres Dickenwachstum373
    17.6 Die Aufnahme von Wasser und Nährsalzen
    durch die Wurzeln375
    17.7Die Metamorphosen der Wurzel377
    17.8 Signalübertragung in der Rhizosphäre:
    Allelopathie379
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben380
    Weiterführende Literatur381
    18Die Sprossachse383
    18.1 Die äußere Gliederung
    der Sprossachse383
    18.2Die Verzweigung der Sprossachse384
    18.3Der Vegetationskegel385
    18.3.1Grundlage des Spitzenwachstums385
    18.3.2 Regulation der
    Stammzellenpopulation390
    18.3.3 Determination, Differenzierung
    und Streckung der vom SAM
    abgegebenen Zellen391
    18.4Der Bau der primären Sprossachse393
    18.4.1Gewebe der primären Sprossachse393
    18.4.2Leitbündel395
    18.5Das sekundäre Dickenwachstum402
    18.5.1Kambium402
    18.5.2Holz404
    18.5.3Sekundäre Rinde (Bast)407
    18.5.4Sekundäres Abschlussgewebe407
    18.5.5 Sekundäres Dickenwachstum
    der Monokotyledonen409
    18.6Die Metamorphosen der Sprossachse409
    18.7 Die physiologischen Leistungen
    der Sprossachse411
    18.7.1Wassertransport im Xylem411
    18.7.2 Ferntransport der Assimilate
    im Phloem416
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben419
    Weiterfuhrende Literatur421
    19Das Blatt423
    19.1Die Blatttypen: Ein Überblick423
    19.2Die Entwicklung der Blätter423
    19.3 Die Keimblätter und
    die Niederblätter425
    19.4Die Laubblätter426
    19.4.1Äußere Gestalt426
    19.4.2 Phyllotaxis: Stellung und
    Ausrichtung der Blätter428
    19.4.3Innerer Aufbau der Blattspreite431
    19.5Die Hochblätter440
    19.6Die Metamorphosen des Blattes440
    19.7Die Funktionsweise der Blätter442
    19.7.1Gasaustausch442
    19.7.2Photosynthese446
    19.7.3 Xeromorphie der Blätter, ein Ausweg
    aus dem Gaswechseldilemma der
    Landpflanzen453
    19.7.4Hygrophyten und Hydrophyten453
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben457
    Weiterführende Literatur459
    Pflanzen in ihren Lebensräumen
    20Die Vegetation der Erde463
    20.1 Die lokale Gliederung der Vegetation:
    Die Pflanzengesellschaften463
    20.2 Die großräumige Gliederung
    der Vegetation: Die Biome466
    20.3 Die Biome verschiedener
    geographischer Breiten467
    20.4 Die Zonierung der Vegetation
    durch die Höhenlage475
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben478
    Weiterführende Literatur478
    21Abiotische Umweltfaktoren479
    21.1 Netzwerk von fünf besonders wichtigen
    abiotischen Umweltfaktoren479
    21.2 Ökosysteme und ihre Stoffkreisläufe
    unter dem Einfluss der abiotischen
    Umweltfaktoren480
    21.3 Umweltfaktoren als Stressoren: das
    biologische Stresskonzept481
    21.4Der Faktor Licht483
    21.4.1 Photomorphosen: Phytochrom,
    Cryptochrom und Phototropin484
    21.4.2Photoperiodismus486
    21.5Der Faktor Wasser489
    21.6Der Faktor Mineralstoffe490
    21.7Der Faktor Kohlendioxid490
    21.7.1C02-Konzentrierungsmechanismen490
    21.7.2 C4-Photosynthese und CAM als
    C02-Konzentrierungsmechanismen491
    21.7.3 Der biochemische Reaktionsweg
    der C4-Photosynthese493
    21.7.4 Der biochemische Reaktionsweg
    des CAM495
    21.7.5 Ökophysiologische Anpassungen durch
    C4-Photosynthese und CAM in Bezug
    auf die Faktoren Kohlendioxid, Wasser
    und Strahlung497
    21.8Der Faktor Temperatur503
    21.9 Faktorenvernetzung: Das molekular-
    genetische Regulationsnetz bei
    der Verarbeitung von Temperatur- und
    Lichtsignalen zur Blühinduktion506
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben508
    Weiterführende Literatur511
    22 Biotische Umweltfaktoren:
    Symbiose und Parasitismus513
    22.1 Definitionen und
    allgemeine Gesichtspunkte513
    22.2Symbiosen514
    22.2.1N2-fixierende Symbiosen514
    22.2.2Symbiosen zwischen Pflanzen und Pilzen517
    22.3Parasitismus bei Angiospermen526
    22.3.1Halbschmarotzer (Hemiparasiten)527
    22.3.2Vollschmarotzer (Holoparasiten)528
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben530
    Weiterführende Literatur531
    Regulation der pflanzlichen Entwicklung
    23 Molekulare Netzwerke der pflanzlichen
    Entwicklungsbiologie: Wachstum,
    Differenzierung, Altern und Tod535
    23.1 Einzeller, annuelle
    und perennierende Pflanzen535
    23.2 Symmetriebrechung
    und Polaritätsinduktion537
    23.3 Differenzierung, Korrelationen
    und Musterbildung540
    23.4 Von der Samenkeimung
    bis zur Samenbildung542
    23.4.1Samenkeimung542
    23.4.2Fruchtwachstum und Samenbildung543
    23.5Programmierter Zelltod (Apoptose)543
    23.6Abscission544
    23.7Altern und Tod der ganzen Pflanze545
    23.8 Primäre und sekundäre molekulare
    Botschafter und Signalnetze546
    23.8.1 Die Phytohormone: Primäre molekulare
    Botschafter546
    23.8.2 Die chemische Charakterisierung der
    Phytohormone547
    23.8.3Die Wirkungen der Phytohormone549
    23.8.4 Der Nachweis von Phytohormonen:
    Biologische Tests553
    23.8.5 Die Wirkungsweise
    der Phytohormone554
    23.9Sekundäre molekulare Botschafter557
    23.10 Die Ausbreitung molekularer Signale
    und Musterbildung560
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben562
    Weiterführende Literatur564
    24Physikalische Signale565
    24.1Aktionspotenziale565
    24.2Erregungsleitung566
    24.3Reaktionen569
    24.4Formative Wirkungen570
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben572
    Weiterführende Literatur572
    25 Die Ausnutzung des
    Lebensraums: Bewegungen573
    Phänomene573
    Äußerer Bewegungsverlauf573
    Reaktionsarten575
    Reizarten576
    Bewegungsmechanismen576
    Die Orientierung im Raum578
    Gravitropismus578
    Phototropismus584
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben588
    Weiterführende Literatur589
    26Chronobiologie591
    26.1Grundbegriffe und Konventionen591
    26.2Die Phänomene592
    26.3Die circadianen Rhythmen593
    26.4 Die Regulationsnetzwerke circadianer
    Rhythmik594
    26.4.1 Eingangs-, Oszillator-
    und Ausgangsnetz werke594
    26.4.2Molekulare Grundlagen594
    26.4.3 Eine einzige zentrale Uhr oder
    viele selbstständige Oszillatoren?597
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben599
    Weiterführende Literatur600
    Pflanzen und aktuelle Herausforderungen
    27Biotechnologie603
    27.1Sammler und Ackerbauer603
    27.2 Konventionelle Biotechnologie
    unabhängig von der
    molekularbiologischen Revolution604
    27.3Molekulare Biotechnologie607
    27.3.1Isolierung und Klonierung von Genen607
    27.3.2 Transformation: Neue Eigenschaften
    in Empfängerpflanzen609
    27.3.3 Unterdrückung vorhandener
    Eigenschaften: Die Antisense und
    die RNA-Interferenz-Technik612
    27.3.4 Selektion, Regeneration und Austesten
    transgener Pflanzen613
    27.3.5 Neue Produkte der molekularbiologischen
    Revolution615
    27.4 Nutzen und Risiken, Segen und Fluch:
    die Ambivalenz unseres Tuns616
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben618
    Weiterführende Literatur620
    28 Pflanzen als Ideengeber für Problem-
    lösungen in der Technik: Bionik621
    28.1Was ist Bionik?621
    28.2Merkmale der Bionik621
    28.3Vorgehensweisen der Bionik622
    28.3.1Abstraktions-Bionik623
    28.3.2Analogie-Bionik629
    28.4 Die Evolution als Vorbild
    für Optimierungsverfahren637
    28.5Grenzen der Bionik638
    Zusammenfassung und Übungsaufgaben638
    Weiterführende Literatur639
    Sachverzeichnis641

    Register

    Sachverzeichnis
    A
    ABC-Transporter 53
    Abendgene 596
    Abies 333
    Abies alba 454, 520
    Abies procera 415
    Abschlussgewebe 393
    - sekundär 392, 407
    Abscisinsäure (ABA) 194, 446, 547_548, 550-551, 558-559
    Abscission 544
    Abstammungslehre 239
    Acacia heterophylla 442
    Acer 425
    Acer pseudoplatanus 438
    Acetabularia 231, 270-271, 566
    Acetabularia mediterranea 271
    Acetabularia wettsteinii 271
    Acetaldehyd 80
    Acetyl-CoA 40, 87, 88, 90, 100-101, 137-138, 146-149, 193
    Acetyl-Glucosamin 160
    Ackerbauer 603
    Aconitase 88
    Aconitat 88
    Acrasiobionta 311-313
    Actin 70, 72, 143, 169, 539-540
    - Cytoskelett 538
    - Filamente 144-145, 162
    a-Actinin 72
    Actinomy ceten 514
    acyl carrier protein (ACP) 136
    Acyl-CoA 40, 146, 148
    Adenin 200, 246, 549
    Adenosin-5 '-phosphorylsulfat (APS) 216-217
    Adenosinmonophosphat-(AMP) Cyclasen 554
    - cyclisch (cAMP) 554
    Adenosintriphosphat siehe ATP
    Adenylatsystem 28-30, 81-82
    Adenylmethionin 40
    Adhäsion 220
    Adiantum 428
    Adkrusten 168
    Aegialitis 475
    Aegiceras 475
    Aegilops speltoides 605-606
    Aegilops squarrosa 605-606
    Aeonium 384
    Aeonium percaneum 429
    Aerenchym 455, 489
    Aeschynomene afraspera 213
    Aesculus hippocastanum 427
    Agave 502
    Agave americana 438
    Agrarökosystem 603-604, 615
    - Belastbarkeit 604
    - Produktivität 604
    Agrobacterium tumefaciens 514, 610, 613-614, 618
    Akrotonie 385, 387
    Aktionspotenzial 565, 567-570
    - Alles-Oder-Nichts-Gesetz 567
    - biphasisch 569
    - elektrisch 565
    - osmotisch aktiv 566
    Aktivator 42-43, 81-82, 367
    Aktivator-Inhibitor-Konzept 555, 561
    Aktivierungsenergie 37, 39
    Alanin 174
    ß-Alaninbetain 222
    Alarmphase 483
    Albizzia julibrissin 577
    Alchemilla 455-456
    Aldolasen 132
    Aldosen 74
    Aleuron 177
    Algen - Abteilungen 289
    - Entwicklungstendenzen 288
    Algenvegetation, Zonierung 276
    Alkaloide 191, 198, 200, 359
    Alkohol-Dehydrogenase 80
    Allele 240-242
    Allelopathie 379
    Alles-Oder-Nichts-Gesetz 567
    Allium cepa 239, 432, 442
    Allium ursinum 432
    Allogamie 342-343
    Allopolyploide 244, 606
    allorhiz 351
    allosterisches Enzym 497
    Alluaudia procera 411
    Alnus 514
    Alpen 475
    alpine Stufe 477
    Alsomitra 633
    Alsomitra macrocarpa 631
    alternative Oxidase 98
    Aluminium 225-226
    Alyssum 226
    Amöbe 313
    Amensalismus 513
    Aminierung 186
    - primäre 186
    Aminoacyl-t-RNA Synthetasen 249-250
    Ö-Aminolaevulinsäure 203-204
    Aminopeptidasen 188
    Aminosäuren 100, 173, 198, 249-250, 252
    - aktiviert 251
    - basisch 175
    - hydrophil 175
    - Familien 186-187
    - Gruppen 186
    - hydrophob 175
    - Ladungszustände 176
    - Positionen, essenziell 180
    - proteinogen 173, 175
    - saure 175
    - Sequenz 179
    - Synthese 186
    Aminosäurereste - Bindungsarten 180
    - Disulfidbrücken 180
    - hydrophobe Wechsel- wirkung 180
    - Ionenbindung 180
    - Wasserstoffbrücken 180
    Aminotransferasen 100, 151, 186
    Ammoniak 186
    AM P-Cyclasen 554
    Amphigastrien 299, 309
    amphistomatisch 437
    amphoter 175
    Amygdalin 543
    a-Amylase 73
    ß-Amylase 73
    Amyloplasten 72, 105, 107
    Amylose 159
    Anabasin 200
    Analogieforschung 623
    Ananas 188, 502
    Anaphase 236, 238-239, 278-279
    anaplerotische Reaktionen 98, 102
    Andreaeopsida 296
    Androeceum 347
    Anemochorie 346, 631
    Anemone nemorosa 409
    Anemophilie 342-343
    - sekundär 343
    Botanik: Die einführende Biologie der Pflanzen. 6. Auflage. U. Lüttge und M. Kluge
    © 2012 Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA. Published 2012 by Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA.
    Sachverzeichnis Angiospermen 12
    - Fossilfunde 346
    Angraecum eichleriana 378
    Animalia 261-262
    Anionenkanäle 558-559
    Anisogamie 281, 288, 315
    - physiologisch 281
    Anisophyllie 426
    - genotypisch bedingt 427
    - induziert 426-427
    Ankistrodesmus 80, 267
    Anodonta 570
    Anregungsenergie 118, 121
    Antagonismus 513
    Antarktis 525
    Antennen 118-119, 121
    - Komplex 119
    - Pigmente 118, 121, 452, 584
    Antheraxanthin 449
    Antheren 343
    Antheridien 281-283, 297, 303-306, 325, 327, 329-331, 333, 348
    Antheridienstände 306
    Antheridiumzelle 333, 337
    Anthoceros 301
    Anthocerotophytina 296-297, 301
    Anthropochorie 346
    Anthurium 350
    Anthurium andreanum 441
    Antibiotika 320, 611
    Anticodon 249-250
    Antipoden 337, 341
    Antisense, Technik 612
    - DNA 612
    - RNA 612
    Antithamnion 276
    Aperturen 336
    Apex 385
    Äpfelsäure (siehe auch Malat) 33, 90, 211, 223, 491-492, 495, 497, 500
    - Speicherung 495, 500
    Apikaidominanz 542, 551
    Apikaimeristeme 386, 388, 391
    Apium graveolens 505
    Aplanosporen 267-268, 277
    Apomorphie 296, 299
    Apoplast 47, 50, 375, 418
    Apoptose 543-544
    Apothecien 523
    Apposition 167
    APS-Reduktase 217
    Aquaporine 54-55, 375
    - C02 wegsam 490
    Äquatorialebene 236
    Äquatorialplatte 236
    Aquilegia 625
    Arabidopsis 366-368
    Arabidopsis thaliana 52, 364, 508, 539, 541, 547, 583, 595, 597-599
    Arabinogalactan 164
    Arabinose 156, 158, 164
    Arachnoidiscus 628
    Araucarien 467
    Arbeit 23-28, 30, 90, 92
    - chemisch 26, 28, 118
    - elektrisch 26
    - mechanisch 25-26
    - Oberfläche 26
    - photochemisch 116-117
    Arbeitskern 231
    Arbeitsteilung 357
    - Wurzeln und Blätter 212
    Arbuskel 519-520
    Archaea 9, 130, 221, 261-262, 290, 504
    - methanogen 19
    Archaefructus sinensis 346
    Archamoebae 17
    Archegonien 297, 303-306, 325, 327, 329, 330, 333, 335, 348
    Archegonienstände 306
    Archespor 327, 336
    Arctium lappa 623-624
    Areolen 411
    Arginin 175, 233
    aride Zonen 221
    Arillus 344
    Aronstab 97, 503
    Arsen 225-226
    Artemisia 474
    Arum maculatum 97
    Arando donax 428-429, 626-627
    Ascomycota 312, 315, 317-318, 519, 521
    Ascophyllum nodosum 275-276
    Ascorbat/Dehydroascorbat- Redoxsystem 449
    Ascosporen 315, 317-318
    Ascus 315, 317-318
    Asparagin 173, 175, 199
    Asparaginsäure 175, 199
    Asparagus officinalis 389
    Aspirin 549
    Assimilate 416, 418
    Assimilat-Ferntransport 274, 301, 398, 400, 407, 416-418
    - Druckstrommodell 417
    - Massenströmung 417
    assimilatory power 127
    Atemwurzel 379, 455, 475
    ätherische Öle 194
    Atmosphäre 37,130,444,446,482,497
    - 02-Anreicherung 37
    Atmung 11, 37, 87-101, 445, 450, 452, 480, 482, 503, 604
    - Wärmeproduktion 97
    Atmungskette 24, 37, 90-91, 95-97, 100, 149
    - Energiefreisetzung 95
    - Thermodynamik 92
    - Wirkungsgrad 92, 95
    ATP (Adenosintriphosphat) 30-32, 40, 76, 79, 81, 85, 95
    ATP binding cassette 53
    ATP-Bildung 34, 36, 77, 87, 92, 95, 123, 125, 127, 130
    ATP-Sulfurylase 216
    ATP/ADP-Translokator 99
    ATPasen 13, 48, 53, 57, 87, 91, 96, 122, 125, 559
    - Ca2+-pumpend 554
    - cytologische Anordnung 126
    - mitochondrial 96
    - Plasmalemma 51
    - Tonoplast 51-52
    Atriplex 499
    Atriplex hymenelytra 223
    Atropa bella-donna 199
    Atropin 199
    Außenfaktoren 481, 540, 542, 576
    Auftrieb 358-359
    Auslese 606
    Austauschmechanismen 99
    Austrocknung 503
    Austrocknungstoleranz 489
    Autochorie 346
    Autogamie 342-344
    - fakultativ 344
    - obligatorisch 344
    Autolyse 58
    Autopolyploidie 244, 606
    Autotrophic 207-208, 210, 217, 526
    Auxine 430, 543, 545, 547-552, 559, 610, 613-614
    Auxingradienten 430
    auxotroph 208
    Auxozygote 281-282
    Avena 553
    Avena- Krümmungstest 553
    Avicennia 379, 475
    Avicennia germinans 223
    Avicennia marina 408
    A-Z-Lösung 209
    Azolla 213
    Azotobacter 515
    Sachverzeichnis
    B
    Bärlappgewächse 324
    Bündelscheiden 440, 492-493, 495, 499
    Bacillus thuringiensis 615
    Bacteria 9, 261-262, 290
    Bacteriochlorophyll 34, 36, 112
    Bacteriorhodopsin 31
    Bakterien-Algen-Symbiose, artifiziell (ARBAS) 636
    Bakterienphotosynthese 210
    Bakteroide 515, 517
    Bambusblüte 593
    Bariumsulfat 578
    Bartsia 528
    Basalkörper 12
    Basen 200
    - Paarung 246-247
    - Sequenz 180
    - Triplett 247, 250, 252
    Basensequenzen 180
    - codierend 247
    - Kontroll 247
    - nicht codierend 247
    - regulativ 247
    Basidien 317, 319
    Basidiomycota 312, 315, 317-319, 519, 521
    Basidiosporen 319
    Basitonie 385, 387
    Bast 373, 402-404, 407
    - Fasern 403, 407
    - Parenchym 403, 407
    - Strahlen 404, 407
    Bauchkanalzelle 333
    Befruchtung 333, 337, 341, 543
    - doppelte 337, 339, 341
    Berberis 441
    Bernsteinsäure 88, 92
    Bernsteinsäure-CoA 88
    Beschattungspigmente 584
    Bestäubung 333, 337, 342, 543
    Bestäubungsmechanismen 342
    Bestäubungstropfen 333, 342
    Beta vulgaris 377, 505
    Betula nana 474
    Bewässerungskulturen 221
    Bewegungen 69, 218, 573, 576, 593
    - amöboid 71
    - hygroskopisch 345
    - Reaktionsarten 569, 575
    - Reizarten 576
    -Verlauf 573
    Bewegungsmechanismen 344-345
    - aktiv 576
    - passiv 576
    - Photorezeptoren 584
    Bidens pilosa 570-571
    Biegefestigkeit 401
    Bier 320
    Bindebast 407
    Bio, Terminus 638
    Biodiversität 603
    Bioenergetik 23
    Bioindustrie 616
    Biokatalysatoren 184
    Biokatalyse 37, 39
    - Kinetik 39
    Biolistik 609
    biologische Uhr 597
    biologische Tests 553
    Biolumineszenz 591, 596, 598
    Biome 464, 466-467
    Biomembranen 145, 184
    - Lipoproteinmosaik 184
    Bionik - Abstraktion 622-623
    - Analogie 622, 629, 636
    - Energie 635
    - Evolutionsforschung 622, 637
    - Grenzen 638
    - molekular 636-637
    - Salzstreuer 621
    - Skalierung 622
    Biotechnologie - konventionell 603-604, 606, 618
    - molekular 607, 617-618
    Biotin 40, 137, 199
    Biotop 464
    Biozönose 464-465
    Bivalente 278
    Blätter 324, 358, 423-456
    - amphistomatisch 437
    - epistomatisch 436
    - hypostomatisch 436
    - Metamorphosen 440, 453
    - submers 456
    - xeromorph 454
    Blühhormon 505
    Blühinduktion 486, 505-506, 528, 593
    - molekulargenetisches Regulationsnetz 507
    Blüten 327, 329-331, 333, 344, 347, 350, 423
    - Bildung 505
    - Biologie 343
    - Blätter 424
    - Determination 505
    - Evolution 327
    - Farben 194, 198
    - Hüllblätter 329
    - Induktion 505
    - Schein- 347, 350
    Blütenstände 331, 333, 347, 350, 385
    Blatt (siehe auch Blätter) 423
    - Abwurf 503
    - Aderung 426, 428
    - Anlagen 389, 430
    - äquifazial 431-432
    - Bewegungen 591, 598
    - bifazial 431-432
    - Dornen 440-441
    - Epidermis 433
    - Fall 486
    - Grund 424, 426
    - homologe Organe 423
    - invers bifazial 432
    - Leitbündel 440
    - Metamorphose 440, 453
    - unifazial 431-432
    - Läuse 417
    - Primordien 392-393, 423-425, 428, 430, 433
    - Ranken 441
    - Rosette 429
    - Scheide 426
    - Spreite 431
    - Sukkulenz 441-442, 453, 502
    - Wasserpotenzial 445
    Blattstellung 428
    - dekussiert 429
    - distich 429-430
    - wirtelig 429
    - zerstreut 429
    Blaualgen 10, 16, 203
    Blaulichtrezeptor 486
    Blaulichtwirkungen 444, 486
    Blausäure 542-543
    Blauschimmel 315
    Bodenversalzung 221
    Bor 226
    border cells 362
    Borke 168, 407, 409
    Botrychium lunaria 327
    Botschafter - primär 546
    - primär molekular 546
    - sekundär 555, 557
    - sekundär molekular 554, 557
    Bougainvillea 441
    Bradyrhizobium 213, 514
    Braktee 440-441
    Brassica 505
    Brassica napus 615
    Sachverzeichnis Brassica rapa 438
    Brassinolid 548
    Brassinosteroide 548-550, 559
    Braunalgen 112, 262, 264, 274-275, 281, 311
    Brennhaar 435, 437
    Brenztraubensäure (siehe auch Pyruvat) 73, 75-77, 79-80, 82, 87, 101, 493
    - oxidative Decarboxylierung 88, 97
    Brettwurzeln 378
    Bromeliacee 435, 437, 502
    Bromus racemosus 361
    Bruchfrüchte 344
    Bruguiera 475
    Brutbecher 298, 306
    Bryonia dioica 575
    Bryophytina 296-297, 299
    Bryopsida 296
    BT-Gen 615, 617
    Buche 467
    C
    C3/CAM-intermediäre Pflanzen 502
    C3-Photosynthese 129, 497
    C4-Photosynthese 109, 184, 491-493, 495, 497-499
    - ökophysiologische Anpassungen 497
    Ca2+ 223, 544, 554-555, 558
    - Konzentration, cytoplasmatisch 559, 566
    - Kanäle 554, 559
    - Speicher 554
    - Transporter 558
    Ca2+/ 2 H+-Austausch-Carrier 554
    Caius Plinius Secundus 603
    calcicol 223
    calcifug 223
    Calluna vulgaris 453
    Calmodulin 554-556, 559
    CALViN-Zyklus 128-131, 134-136, 151, 184, 452, 491, 493, 495, 497-498
    CAM (Crassulaceen-Säurestoff- wechsel) 184, 409, 442, 445, 448, 491-493, 495, 497, 500-501, 593
    - Idling 502
    - Modi 500
    - ökophysiologische Anpassungen 497
    - Phasen 500
    - Plastizität 500
    - polyphyletisch 502
    - Produktivität 502
    - Rhythmus 596
    - Wassereinsparung 502
    Camellia sinensis 199
    capsale Organisationsstufe 277
    Capsella bursa-pastoris 339-340
    Carbamylphosphat 202
    Carboanhydrase 490-491
    Carboxylierung 128-129
    Carboxypeptidasen 188
    Carboxysomen 490
    Carica papaya 188
    Carnivoren 208, 217, 442, 480-481
    - Fangorgane 218
    Carotin 114, 262-264
    a-Carotin 195
    ß-Carotin 194-195
    Carotinoide 105, 110, 112-114, 119, 121, 194, 262, 486
    Carrier 48, 53-54, 58, 87, 99, 134-135, 148, 182, 184, 559
    - Chloroplasten 134
    - Oxalacetat 135
    - Phosphat 135
    CASPARYScher Streifen 360, 369-370, 375-376
    Cassiope 475
    Caulerpa 270
    Cauloid 274, 289
    Cellobiose 158-159
    Cellulosane 156
    Cellulose 156, 158-161, 164, 166-168, 315
    Cellulosefibrillen 162,164, 166-167
    - Textur 166
    Cellulosepilze 311-312, 314
    Cellulosestruktur, Hierarchie 164
    Cellulosesynthase 161-162, 166
    Centromer 234-235
    Cephalodien 523
    Cephalotus 219
    Cereus aethiops 411
    Ceriops 475
    Cetraria islandica 525
    Chalaza 337-338
    Chamaecyparis lawsoniana 415
    Chaperone 182, 184-185
    Chara 71, 273, 566
    Characeae 69, 273, 282-283, 289, 291, 566-567, 569, 578, 581
    Charakterarten 464
    Charaktere - dominante 239
    - rezessive 239
    Chelatasen 203-204
    Chelatbildner 225
    Chelate 225
    Chelatoren 224
    chemo-autotroph (chemo-lithotroph) 130, 208
    Chemo-Nastie 445-446, 576-578
    Chemo-Tropismus 576
    Chemosynthese 130, 207-208, 210
    Chemotaxis 573, 598
    Chemotaxonomie 191
    Chinin 199
    Chinolinsäure 198, 201
    Chinone 122, 124, 193
    Chitin 159-160, 314-315, 526
    Chitinpilze 311-314
    Chitobiose 159
    Chlamydomonas 144, 266
    Chlamydomonas botryoides 281
    Chlamydomonas braunii 281
    Chlamydomonas nivalis 504
    Chlamydomonas oogamum 281
    Chlamydomonas reinhardtii 597-598
    Chlorella 267-268
    - Virus 183
    Chlorobiaceen 34-35
    Chlorobionta 289, 312
    Chlorococcales 267
    Chlorococcum 267-268
    Chloroflexaceen 34-36
    Chloronema 585-586
    Chlorophyceae 265-266, 272, 281
    Chlorophyll 31, 105, 112-114, 118-119, 121, 124, 179, 203, 262-263, 289
    - Absorptionsspektren 113
    - Anregungsenergie 118
    - Anregungszustände 116
    - Fluoreszenz 117, 121, 448
    - Lichtabsorption 113
    - Phytylrest 194
    chlorophyll-a-binding proteins 119
    Chlorophyta 262, 265-266, 272, 281, 283, 286, 289
    Chloroplasten 11-13, 15-17, 70, 72, 94, 105, 107, 109-110, 125-129, 134, 151
    - Algen 107, 109
    - Bewegung 573-575
    - Carrier-Systeme 135
    - Export von Metaboliten 134
    - Hüllmembranen 19, 107, 109, 135, 265, 289
    Chlororespiration 150
    Cholin 5
    Chondriom 17, 19, 243
    Chondrus crispus 276
    Chorikarpie 347
    Chromatiaceen 34-35
    Chromatiden 234-236
    - Tetrade 278
    Chromatin 185, 231, 233-235
    - geschlossen 255
    - Methylierung 254
    - offen 255
    Chromatinfibrille 233, 235
    Chromatophoren 105, 107
    Chromomeren 233, 235
    Chromonema, Chromonemen 233, 235
    Chromophor 484
    Chromoplasten 105, 107
    Chromoproteide 179
    Chromosomen 9, 11, 13, 15, 231—
    236, 238-239, 242, 244, 254, 278
    - Homologe 233, 239-241, 242, 278, 283
    - Mutation 244
    - Schäden 233
    - Transportform 236
    - Zahlen 277
    Chromozentren 235
    Chroococcales 10
    Chroococcales-Coenobium 10
    Chrysanthemum 488
    Chrysophyceae 266
    Chytridiomycota 312
    Ciliaten 17
    - Chloroplasten 17
    Cinchona succiruha 199
    Cissus discolor 575
    Citrat 81, 88, 101, 146-147, 226
    - Synthase 88, 147
    - Translokator 102
    Cl"-Kanäle 566
    Cladonia pyxidata 523
    Cladonia rafle 523
    Cladonia rangiferina 523, 525
    Cladonia stellaris 525
    Cladophora 270, 283, 286
    Clavata-Gene 390-391
    Clivia nobilis 454
    clock controlled genes, CCGs 597
    Clostridium 515
    C02 (Kohlendioxid) - Assimilation 448
    - Aufnahme, nächtlich 500
    - Dunkelfixierung 500
    - Kompensationspunkt 497-498
    - Konzentration 444-445, 497-498, 500
    - Speicher 495
    - Konzentrierungs- mechanismus 498
    - Reduktion, Energiebilanz 127
    - Sättigungskurve 498
    Cobalamin 203
    Cocain 199
    coccale Organisationsstufe 267-268, 277
    Coccales 288
    Code, genetischer 245
    Codium 270, 282, 286-287
    Codogen 247, 249-250
    Codon 247, 249-250
    Coelastrum 267
    Coenobien 10, 267, 269
    Coenokarpie 347
    Coenozygote 317
    Coenzym A (CoA-SH) 40-41, 87
    Coenzyme 38, 40
    Coevolution 17, 342
    Cofaktoren 38, 41
    Coffea arahica 199
    Coffein 199-200
    Colchicin 199, 238, 606
    Colchicum autumnale 199, 238
    Coleochaete 272, 283
    Coleus 529
    Columella 305, 362-364
    Commelina benghalensis 557
    Commelina communis 557
    Conidien 315, 317
    Coniferen 170
    Coniferopsida 331, 335, 350
    Coniferylalkohol 160, 197-198
    Coniin 199
    Conium maculatum 199
    Conocephalum conicum 296, 298
    Convallaria majalis 397, 409
    Cordyline 409
    Corpus 387, 389-390
    Corralina 276
    Corynebacterium fascians 552
    Cosmea 425
    Cotransformation 613
    Cotransport 48, 53-54, 57-58
    Crassula argentea 438
    Crassulaceae 502
    Crassulaceen-Säurestoffwechsel siehe
    CAM
    crossing over 278
    Cryptochrom 484, 486, 594
    - Proteine 486
    Cryptophyta 289
    Cucumis sativus 575
    Cucurbita maxima 610
    Sachverzeichnis 645
    Cucurbita melanosperma 575
    Cucurbita pepo 394-395, 397
    Cumarylalkohol 160, 198
    Curare 199
    Cuscuta 410, 488, 528-529
    Cutícula 306, 434, 443, 453-456
    Cutin 168, 434, 454
    Cutleria 286-287
    Cutleria multifida 281
    Cutleriales 281
    Cyanobakterien 9-11, 16-17, 34-36, 112-113, 121, 211, 263, 504, 514, 517, 523, 525-526
    Cyanobakterien- Symbionten,
    N2 fixierend 523
    Cycadeen 12
    Cycadopsida 350
    Cycas media 329
    Cy ciasen 555
    Cycline 236-237
    cyclisches Adenosinmonophosphat (cAMP) 313, 554
    cyclisches Guanosinmonophosphat (cGMP) 554
    Cyclopentanon 548
    Cystein 174, 176, 216-217, 225
    Cysten 267, 271
    Cytochrome 92, 94-95, 124, 203
    - a/a3-Komplex 92
    - b/q-Komplex 91-92
    - b6f-Komplex 122-126
    Cytochromoxidase-Komplex 92, 95
    Cytokinine 359, 547-552, 583-584, 610, 613-614
    cytoplasmatisches Kontinuum 266
    Cytosin 200, 246
    Cytoskelett 13, 69-72, 143-144, 162, 166, 168, 539, 580
    Cytosol 11, 69, 71-72
    D
    Dünger 211
    Düngung 207
    Dl-Protein 450
    Dalton 176
    Darlingtonia 219
    Dattelpalme 335
    Davidia involucrata 441
    Deckschuppe 333
    Deepoxidase 449
    Deetiolement 484
    Dehydrochinasäure 196
    Dehydroshikimisäure 196
    Delesseria 276
    Dendrochronologie 404
    Sachverzeichnis Denitrifikation 210
    Dereprimieren 253
    Desmidiaceae 267
    Desmodium motoricum 593
    Desmotubulus 168-169
    Desoxyribonucleinsäure siehe DNA
    Desoxyribose 6, 8, 247
    Destruenten 320
    Desulfurikation 210
    Determination 391, 393, 540
    - aitionom 540
    Determinationszone 391, 393
    Devon 290
    Diözie 342-343
    Diacylglycerol (DAG) 554-555
    Diakinese 278-279
    diaphototrop 586
    Diasporen 344, 346
    Diatomeae 267-269, 281-282, 628
    - Auxozygote 281
    Dicarboxylat-Translokator 102
    Dichasium 386
    Dichogamie 342-343
    Dichotomie 384
    Dickenwachstum - primär 393, 409
    - sekundär 373, 388, 392, 402, 407, 409-410
    Dictyopteris polypodioides 273
    Dictyosomen 11-13, 72, 143-145, 160, 163, 578, 581
    - abschnürend 144
    - Polarität 143
    - Primärvesikel 143
    Dictyota 286-287
    Dictyota dichotoma 274, 276, 281, 283, 593
    Dictyotales 281
    Differenzierung 167, 391, 393, 535-536, 540
    - Regulation 551
    Diffusion 4, 26, 48, 50-51, 57, 442
    - elektrisch neutraler Teilchen 49
    - Elektrolyte 49
    - frei 54
    - katalysiert 54
    Diffusionskoeffizient 49
    Diffusionspotenzial 49-51
    - elektrisch 49, 51
    Diffusionswiderstände 442-443
    Digeneasid 222
    Digitalis purpurea 505
    Dihydroxyacetonphosphat (DHAP) 74, 76-77, 135-136, 149
    Dikotyledonen 350-351
    Dilatation 404, 407
    Dilemma, „Verdursten" oder „Verhungern" 499
    Dimethylallylpyrophosphat 193
    Dinitrogenase 214-215
    - Sauerstoffempfindlichkeit 215
    Dinitrogenase-Reduktase 214
    Dinkel 605-606
    Dinophyta 266, 289
    Dionaea muscipula 218, 565, 566, 570, 577-578
    Dioscorea hatatas 377
    Dioscorides 603
    Dipeptidasen 188
    Dipeptide 176 1,3 -Diphosphoglycerinsäure 77-79, 130-131
    Diplohaplonten 285, 287
    - heteromorph 286
    - isomorph 286
    diploid 233, 239-241, 244, 277, 282
    Diploneis 268
    Diplonten 277, 282-283, 285-288
    Diplotän 242, 278-279
    Dipol, elektrisch 177-178
    Disaccharide 74-75
    Distress 481, 483
    Disulfidbrücken 180-181
    Diterpene 193-194, 548
    DNA (Desoxyribonucleinsäure) 6, 8-11, 17, 245-249
    - autokatalytische Funktion 245, 248
    - Code 247
    - Codogen 249
    - codogener Strang 247-248, 250
    - Doppelhelix 245-248
    - heterokatalytische Funktion 245, 247-248
    - Polymerase 247, 249, 609
    - Rekombination 254
    - Reparatur 254, 247
    - Replikation 238, 254
    - Sequenz 254
    - Welt 8
    Domäne 261, 290
    Doppelbindungen, konjugiert 112, 114
    Dornen 440
    Dorsiventralität 433
    - morphogenetisch 575
    - physiologisch 575
    Drüsen 194,218-221,238,455,475, 566
    - Salz 223
    Drüsenhaar 435, 437
    Drüsenzellen 85
    Dracaena 409
    Dracaena draco 410
    Drosera 218, 435, 576
    Drosera spathulata 218
    Druck - hydrostatisch 59, 61
    - osmotisch 59-62
    Druckkammer 62
    Druckmesssonde 62-63
    Druckströmung 416-418
    Druckstrommodell, F. Münch 417
    Dryas octopetala 514
    Duftdrüsen 221
    d-Dulcitol 222
    Dunkelkeimer 484
    Durchlasszellen 360, 370, 372
    Dynamit 629
    Dynein 13, 236
    £
    Echallium 345
    Ecballium elaterium 344
    Echinocactus grusonii 441
    Echinops 347
    Ectocarpales 281
    Ectocarpus siliculosus 281
    Effektor 42-43, 81, 253-254, 554-555
    - allosterisch 42
    - dereprimierend 253
    - isosterisch 42
    - reprimierend 253
    Einhäusigkeit 343
    Einschnürung, sekundär 234-235
    Einzelkanalströme 55-56
    Eisbildung 503
    Eisen 223-224
    - Aufnahme 224
    - Effizienz 224
    - Mangel 224-225, 615
    Eisen-Schwefel-Zentrum 215, 217
    Eiszeiten 473
    Eizellen 243, 281, 303-304, 327, 330, 333, 337, 341, 348
    Ektoparasitismus 514
    Ektosymbiose 514, 521
    Elaisomen 346
    Elastizitätsmodulus, volumetrisch 63
    Elateren 296-297, 305
    Eledone moschata 570
    elektrisches Feld 539
    Elektronen 92, 95
    - ji 112-113
    - o 112
    - Spin 118
    Sachverzeichnis


    Elektronenübertragung 37
    Elektronenübertragungsketten - Evolution 36
    - mitochondrial 87, 90
    - photosynthetisch 124
    Elektronentransport 126-127
    - nicht-zyklisch 34-37, 122-123, 125
    - zyklisch 34-37, 122, 125
    Elektrophorese 177
    Elektroporation 609
    Elektrotropismen 576
    Elementarfibrille 161, 164
    Elementarprozesse 324
    Elemente, essenzielle 208
    Elodea canadensis 71, 389
    Embryo 329-330, 333-335, 337-341, 348
    Embryogenese 541
    Embryophyten 295-296
    Embryosack 333-334, 337, 341, 348
    Embryosackkern - sekundär 337
    Embryosackmutterzelle 333, 337, 348
    Emergenzen 218, 434-435
    Emmer 605
    Enantiomere 175
    Encelia farinosa 412
    endergon 27-30
    Endknospe 393
    Endocytobiose 312
    Endodermis 368-371, 373-376
    - primär 360, 370
    - sekundär 360, 370, 372
    - tertiär 360, 370, 372
    Endokarp 346
    Endomembransystem 16
    Endomitosen 238
    Endoparasitismus 514
    Endopeptidasen 188
    Endoplasmatisches Reticulum (ER) 11-13, 16, 143-145, 160, 162, 168, 236, 252, 554, 569, 580, 582
    Endopolyploidie 238
    Endosperm 185, 339
    - primär 333-335, 348
    - sekundär 335, 337
    - triploid 335, 337, 341, 348, 351
    - triploid sekundär 339
    Endosporen 315
    Endosymbiose 11, 16, 19, 261, 289, 351, 514, 519, 525
    - Chloroplasten 19
    - primär 19
    - rezent 17, 514
    - sekundär 17, 19, 263
    - tertiär 17, 19
    - Phagocytose 19
    Endosymbiontentheorie 15-16, 71, 312, 514, 526
    - seriell 16
    Endothecium 336
    Endoxidation 76, 87
    Endozoochorie 346
    Energide 270
    Energie 25-28, 31-32, 37, 79, 85, 92, 95, 97, 110, 116, 118, 123, 480, 603
    - Fluss 480
    - Koppelung 28-32
    - Transfer 117, 121
    - Zerlegung 90
    Enhancer 247
    Enoyl-CoA 148
    Enteromorpha 276
    Enthärtungsphase 482-483
    Enthalpie 25, 27
    Entkoppler 96, 127
    Entrainment 594
    Entropie 26-28
    Enzym 37-38
    - allosterisch 41-43, 81, 182
    - allosterische Zentren 42
    - katalytisches (aktives) Zentrum 38-39, 42, 182
    - kompetitive Hemmung 42
    - Konformation 182
    - pH-Optimum 42, 69
    - positive Kooperativst 42-43
    - regulierbar 42
    - Selbstorganisation 184
    - Sekretion 221
    - Substrataffinität 41
    - Substratspezifität 39
    - Tertiärstruktur 39, 42, 182
    Enzym-Substrat-Komplex 38-39
    Enzymprotein 38, 184
    - Oxidation 185
    - Phosphorylierung 42
    - Reduktion 185
    - Tertiär struktur 39
    Epichorie 623
    Epidermis 393, 407, 433, 443, 453, 455
    epigenetisch 254-255
    Epikotyl 383, 543
    Epiphyten 378, 435, 452, 470, 527
    epistomatisch 436
    Epitheka 269
    Epithemhydathode 456
    Epizoochorie 346
    Equisetopsida 324, 350
    Equisetum 329, 537
    Equisetum arvense 168
    Equisetum hyemale 626
    Erbgang - dominant 241
    - intermediär 241
    Erdatmosphäre 36
    - 02-Anreicherung 36
    Erholungsphase 483
    Erregung - Alles-oder-Nichts-Prinzip 566
    - elektrisch 565
    - Formative Wirkungen 570
    - Reaktionen 569
    Erregungsleitung 566, 568-570
    - chemisch 569
    - elektrotonisch 568-569
    - Geschwindigkeit 569
    Erschöpfungsphase 483
    Ertragssicherung 615
    Ertragssteigerung 615, 617-618
    Erythrose 74, 193
    Erythrosephosphat 131
    Erythroxylum coca 199
    Escherichia coli 9, 252, 608, 611, 613
    Essigsäure, aktiviert 88
    Ethanol 76, 80
    Ethylalkohol 80
    Ethylen 545-548, 551, 615
    Etiolement 484
    Etioplasten 107, 110
    ETRiCH-Taube 633
    Eubakterien 9, 261
    - Photosynthese 34
    Eucalyptus 194, 415, 426, 432, 545
    Eucalyptus globulus 427
    Eucarya 261-262
    Euchromatin 235, 247
    Eucytenschema 126
    Eudikotyledonen 351
    Eudorina 266
    Euglena 16, 203, 265, 598
    Euglena gracilis 265
    Euglenophyta 262, 289
    Eukaryonten - Geißel 265
    - Zellen 11-12, 16-17
    Eumycota 311
    Euphorbia grandicornis 441
    Euphorbia griffithii 441
    Euphorbia pseudocactus 411
    Euphrasia 527
    eusporangiat 331
    Sachverzeichnis Eusporangiatae 350
    Eustress 482-483
    Evaporation 411
    Evapotranspiration 411
    Evolution 11, 15, 51, 130, 279, 288, 305, 324-325, 327, 331, 335, 398, 463, 467, 593, 606
    - Atmung 36
    - Photosynthese 36
    - chemisch 3
    - eukaryotische Zellen 11
    - Organismen 3
    - Photosystem II 36
    exergon 27-30, 37
    Exine 331, 333, 336
    Exkretion 58
    Exocytose 69, 144, 161, 539
    Exodermis 369, 373-374, 379, 544
    Exoenzyme 220
    Exokarp 346
    Exon 249-250
    Exosporen 315, 317
    Exosymbiose 11
    Exothecium 330-331, 333
    Expansine 160
    Explosionsmechanismus 344-345
    Exteine 185
    Extensin 160
    F
    Fo/Fr-ATPase 125
    Fabaceae 345
    Fagus 425
    Fagus sylvatica 432, 438, 451, 467, 520
    Fallenpigment 118, 121-123
    - Reduktionsmittel 121
    ß-Faltblatt 181
    Fangorgane 218
    Farne - eusporangiat 325, 327
    - heterospor 329-331, 336
    - isospor 325, 336
    - leptosporangiat 325, 327
    Farnesol 194
    Farnesylpyrophosphat 193-194, 548
    Faserzellen 407
    Feigen 344
    FENTON-Reaktion 225
    Ferredoxin 122-124, 211-212, 214-215, 217
    Ferulasäure 197
    Festigungsgewebe 156, 359, 393-394
    Festuca ovina 453-454
    Fette 4-5, 101, 146, 148
    Fettsäuren 5, 82, 100-101, 135, 146-147, 168
    - ß-Oxidation 146-148
    - Biosynthese 134-135, 137
    - Synthetase 136, 138 1. FiCKSches Gesetz 49, 442
    Ficus 378
    Ficus elastica 438
    Fittonia verschajfcltii 428
    Flachblatt - äquifazial 432
    - bifazial 432
    - invers bifazial 432
    - unifazial 432
    Flagellaten 12,155,265,267,277,288
    Flagellin 9
    Flagellum 12
    Flaumeichenwälder 474
    Flavan 198
    Flavin-adenin-dinucleotid (FAD) 93
    Flavin-Coenzyme 40
    Flavine 486
    Flavinmononucleotid (FMN) 92-93
    Flavone 198
    Flavonoide 515, 518
    Flavoproteide 93, 584
    Flavoproteine 486
    Flechten 11, 320, 521, 523-526
    - Gallert 523
    - Haar 523
    - Krusten 523
    - Laub 523
    - Stoffe 525
    - Stoffwechselbeziehungen 525
    - Strauch 523
    - Symbiose 525
    - Thallus 524
    - Wüsten 525
    Fließgleichgewicht 8, 23-24, 90, 143, 364-365, 390
    Fließgleichgewichtskette 24, 90
    floral dip 611
    Floridosid 222
    Florigen 488, 505
    Fluorböden 225
    Fluoreszenz 117, 121
    Folgeblätter 426-427
    Folgemeristeme 388
    Folsäure 40
    Fontinalis 295
    Fortpflanzungstod 545
    Früchte 336, 344
    - Öffnungs- 344, 346
    - Bruch- 344
    - saftig 346
    - Schließ- 344, 346
    - Selbstverbreitung 344
    - Spalt- 344
    - Streu- 346
    - trocken 346
    Frühjahrsblutungssaft 395
    Fraßschutz 198
    Fransenmicelle 164-166
    Freie Energie AG 24, 27-28, 30, 34
    Fremdbestäubung 343-344
    Frost 453, 503
    - Härtung 503
    - Resistenz 486, 503-504
    - Schäden 503
    Fruchtblätter 329, 336-337, 344, 346-348
    Fruchtfolge 213
    Fruchtholz 385
    Fruchtkörper 315, 317, 319
    Fruchtknoten 337, 342
    - chorikarp 338, 346
    - coenokarp 338, 346
    - synkarp 338
    Fruchtstände 344
    Fruchtwand 346
    Fructose 74
    Fructose-6-phosphat 75-81, 148-149
    Fructose-1,6 -bis-P-Phosphatase 148-149
    Fructose-1,6-bis-phosphat 76-77, 81, 148-149
    Fructose-2,6-bis-phosphat 148-149
    Frullania 307
    Frullania tamarisci 309
    Fucales 274
    Fucose 158
    Fucoxanthin 112
    Fucus 112, 276, 281-283, 286-287, 289, 537, 539-540
    Fucus scrratus 274
    Fucus vesiculosus 275
    Fumarase 90
    Fumarat 90-91, 101, 147
    Funaria hygrometrica 304
    Fungi 261-262
    Funiculus 337
    Furcellaria 276
    Fusarium 519
    Fusicoccin 552, 558-559
    Fusicoccum amygdali 552
    G
    Gärung 76, 79
    - alkoholisch 80, 320
    - Milchsäure 80-81
    Sachverzeichnis
    G-Protein 554-555
    G-Actin 72
    G-Phasen 236
    Galactose 156, 158, 164
    Galacturon 164
    Galacturonsäure 156-157
    Galium mollugo 429
    Gallen 551-552
    Gallenfarbstoffe 203
    Gallertflechten 523
    Galvanotropismen 576
    Gametangien 281, 288, 301, 303-304, 315
    - Entwicklungstendenz 281
    - Moose 303
    Gametangiogamie 315, 317
    Gameten 12, 155, 241-243, 277, 279, 281-282, 285, 287-288, 315, 327, 330, 335, 337
    - unbegeißelt 335
    Gametophyt 285-288, 302-303, 305, 325, 327, 329-330, 333-336, 341, 348
    - Reduktion 329
    Gamocyste 317
    Gasaustausch 150, 407, 433, 442
    - cuticulär 443
    - Diffusionswiderstände 442
    - stomatär 443
    - Transportwiderstände 443
    Gaswechseldilemma 453
    Gefäßpflanzen 357
    Geißeln 9, 12-14, 71-72, 184, 265-268, 303, 313, 576
    - Bakterien 9
    - Bewegungen 184
    - Eukaryonten 12, 15
    Geleitzellen 85, 231, 395, 398-399, 401, 403, 418
    Gemini 278
    Gen 239, 242-244, 247, 250, 253-254, 279
    - Aktivierung 252, 254
    - Aktivität, Regulation 252
    - Bank 606
    - Bibliothek 608
    - dominant 241
    - Duplikation 255
    - Durchmischung 282
    - Expressionsmuster 254
    - Familien 254, 584
    - Hierarchie 254
    - homolog 254-255
    - intermediär 241
    - Isolierung 607
    - Kanone 610, 614
    - Klonierung 607-608
    - mobil 244
    - Mutationen 243
    - Neukombination 279-282
    - Operator 253
    - Positionseffekt 244
    - Regulator 253
    - rezessiv 241
    - Silencing 433
    - Struktur 253
    - Synthese 608
    - Transfer 19, 610, 618
    Generation 277
    Generationswechsel 282, 284, 287-288, 295, 303-305, 325, 327, 329-330, 333, 336, 338, 341, 351
    - antithetisch 282, 287
    - heteromorph 282, 285, 287, 301, 325
    - heterophasisch 283, 285, 287, 301, 310, 325
    - isomorph 282-283, 285, 287
    Genetik 240
    genetische Sklaverei 610
    genetischer Code 245
    Genom 19, 243-244
    Genommutationen 244
    Gentechnologie 607, 610, 612, 616-617
    - Anwendungsmöglichkeiten 616
    - Erkenntnis gewinn 616
    geoelektrischer Effekt 582-583
    Geophyten 442, 473
    Geosiphon pyriforme 525, 526
    Geranium 425
    Geranyl-Geranylpyrophosphat 193, 548
    Geranylpyrophosphat 193
    Gerbstoffe 168, 406
    Getreide 335, 604, 612
    Gewebe 273-274
    - Kultur 541, 606
    - Druck 61
    Gewebethalli 274, 277, 288
    Gezeiten 276, 291
    - Algen 291
    - Rhythmus 475, 593
    - Zone 291
    Gibbanskelett 547, 549
    Gihberella fiijikoroi 551
    Gibberelline 194, 505-506, 547-551
    Gibberellinsäure (GA3) 548-549
    Ginkgo 12, 331, 335
    Ginkgo biloba 427-428
    Ginkgoopsida 335, 350
    Gleichgewicht 27
    - chemisch 23
    Gleitfallen 218
    Gleitflieger 631
    Glomeromycota 312, 519
    Glomus 519
    Glucane 72-73
    Gluconeogenese 147-149, 497
    Glucose 72-77, 79, 97, 131, 158-159, 164
    Glucose-1-phosphat 73, 75
    Glucose-6-phosphat 75, 77, 131
    Glucose-Oxidation 131
    Glutamatsynthase 214
    Glutamatsynthase-Zyklus 211, 213
    Glutamin 173, 175, 199, 213, 215
    Glutaminsäure 175, 186, 213
    Glutathion (GSH) 217, 225-226
    Glycerat 151
    Glycerin 5, 101, 146-147
    Glycerinaldehyd 74
    Glycerinaldehyd- 3 -phosphat 76-78, 130-131, 149
    Glycerinaldehyd- 3 -phosphat- Dehydrogenase 78, 131
    Glycerol 222
    Glycin 151-152, 173-174, 186, 248
    Glycinbetain 222
    Glycine max 517, 615
    Glykogen 72, 311
    Glykolat 150-151
    Glykolatweg 150-152, 186
    Glykolyse 72-73, 76-78, 80, 82, 90, 97, 99-100, 148, 186, 190, 497, 593
    - ATP-Bildung 77
    - Energiebilanz 79
    - Oszillationen 593
    - Regulation 76, 81
    Glykophyten 221, 466
    Glykoproteide 179, 185
    Glyoxylat 146, 150-151
    Glyoxylatzyklus 146-147, 152
    Glyoxysomen 145-148
    Glyphosat 615
    Glycerat 151
    GMP-Cyclasen 554
    Gnetopsida 350
    Gnom-Mutante 540-541
    GoLDMAN-Gleichung 51
    Go ig i-Apparat 143-144, 160-161, 539
    GoLGi-Vesikel 143-145, 162-163, 236, 578, 580-581
    Sachverzeichnis Gonen 278, 282
    Gonidien 523
    Gonium 266
    Gonyaulax polyedra 591,596,598
    Gossypium hirsutum 431
    GRÄTZEL-Zelle 633-634
    Grünalgen 262, 264-265, 267, 276, 283
    Gründüngung 213
    Grünlücke 113
    Grana (Singular: Granum) 109
    - Stapel 452
    - Thylakoide 109, 122
    Grassteppe 467
    Graviperzeption 580-582
    Gravitationsreiz 578, 580
    - Präsentationszeiten 580
    Gravitaxis 598
    Gravitropismus (Schwerkraft- reaktion) 362, 365, 576, 578-579, 581-584
    - ageotrop 579
    - Bewegungsmechanismus 578
    - negativ orthotrop 579
    - negativ plagiotrop 579
    - Perzeptionsort 580
    - plagiotrop 361, 579
    - positiv 361
    - positiv orthotrop 579
    - positiv plagiotrop 579
    - Reaktionsort 580
    - Reizaufnahme 578
    Grenzplasmolyse 61
    Grenzschicht 443, 455
    Grenzschichtwiderstand 444, 453, 455
    Griffel 337, 342-343
    Grundgewebe 394
    Grundplasma 69
    Gründüngung 214
    Guanin 200, 246
    Guanosinmonophosphat (GMP)-Cyclasen 554
    Guanosintriphosphat (GTP) 554
    Gummiherstellung 195
    Gunnera 514
    Guttapercha 195
    Guttation 416, 455-456, 528
    Gynoeceum 337, 347
    - chorikarp 337
    - coenokarp 337
    H
    Häm 94
    Hämin 203
    Hämoglobin 215
    Härtungsphase 482-483
    Höhenstufen 477
    - alpine Stufe 477
    - kolline Stufe 475, 477
    - montane Stufe 477
    - nivale Stufe 477
    - planare Stufe 475
    - subalpine Stufe 477
    - submontane Stufe 475, 477
    - subnivale Stufe 477
    H+-ATPase 51, 495
    H+-Cotransport 418
    H+/Na+-Austausch-Carrier 222
    H2S 36
    H+-Ionen, Signalwirkung 557
    Hülsenfrüchte 335
    Haare 218, 434, 437, 454-455
    - lebend 434, 455
    - tot 435
    Haarflechten 523
    Hab er-Bosch-Verfahren 211
    Haemanthus 70
    Haematomma 523
    Haftwurzeln 377-378
    Halbschmarotzer 526-528
    Halbwüsten 467, 470, 472
    Halicystis-Derbesia 283, 286
    Halimeda 270
    Halobacterium halobium 31
    Halobakterien 31, 221
    Halocnemum strobilaceum 221
    Halophyten 221-223, 466
    Halskanalzellen 333
    Hangneigung 631
    hapaxanth 545
    haploid 233, 241, 277, 282
    - Züchtung 606
    Haplonten 277, 282-283, 285-288
    Hapto-Nastie 576
    Hapto-Tropismus 576
    Haptophyta 289
    Hartbast 407
    HARTiGsches Netz 517
    Hartlaubgehölze 472
    Hartlaubsträucher 470
    Hartlaubvegetation 472
    - mediterran 472
    Hartlaubwälder 473
    Harze 198
    Harzkanäle 404, 454
    Haustorien 305, 325, 329-330, 514, 519, 523, 527-529
    Hedera helix 378, 426
    Hefe 317, 320
    Hefepilze 317
    Heilkunde 603
    Helianthus annuus 438
    Heliotropismus 430
    a-Helix 181-182
    Helleborus 439-441
    Helleborus foeditus 441
    Hemicellulosen 156,158, 166-167
    Hemiparasiten 526-527
    Hemiterpene 194
    Hemmung, kompetitiv 42
    Heptose 131, 134
    Herbivoren 208, 480-481
    Herbizide 615, 617
    - Toleranz 615
    Herzglykoside 194
    Heterochromatin 234-235, 247
    Heterochronie, Gene 507
    Heterocyten 10, 215
    Heterokontobionta 289, 311, 314
    Heterokontophyta 266, 269, 274, 277, 281-282, 286, 312
    Heterophyllie 426-427
    - induziert 426
    heterotrichal Organisationsstufe 274
    heterotroph 207-209, 265, 311, 526
    heterozygot 240-242
    Heuschnupfen 337
    Hevea brasiliensis 195
    Hexenbesen 552
    Hexosane 158
    Hexose - Isomerase 75
    - Oxidation 128
    - Phosphat 131
    - Synthese 128
    Hildegard von Bingen 603
    Himanthalia elongata 275
    Hippophae 514
    Hippuris vulgaris 384, 429
    Histidin 175
    Histoautoradiographie 302
    Histone 185, 232-233, 235, 255
    Hitzeschäden 503
    Hitzeschock 503
    Hochblätter 423-424, 440-441
    Hochmoor 307, 309, 474
    Hoftüpfel 170, 405, 415
    Holoparasiten 526-528
    Sachverzeichnis
    Holz 373, 392, 402-404
    - Angiospermen 406
    - Gymnospermen 404
    - Fasern 395, 398, 403-405, 406
    - Parenchym 395, 403-406, 416
    - Strahlen 404, 407
    homöotische Gene 507-508
    homoiochlorophyll 489
    homoiohydre Pflanzen 453
    homoiotherm 503
    Homologien 351
    Homorhizie 351
    homozygotisch 240-242
    Honckenya peploides 429
    Honigtau 417
    Hormogonales 10
    Hormon 546
    Hornmoose 295-296, 301
    HS-CoA 146
    Humus 207
    Humustheorie 207
    Hybride 239-240
    Hybridisierung 242
    - somatische 607
    Hydathoden 416, 455
    - Epithem 456
    Hydrathülle 177, 179
    - Proteine 177
    Hydroide 301-302
    Hydrochinon 193
    Hydrochorie 346
    Hydrogen-Hypothese 19
    Hydrogenase 215
    Hydrokultur 209, 606
    Hydrolasen 58, 544
    Hydrolyse 73
    Hydronastie 445, 576
    hydrophil 178
    hydrophob 178
    hydrophobe Wechselwirkungen 178, 181
    Hydrophyten 453, 455-456
    Hydroponik 207, 606
    Hydropterides 350
    Hydrotropismus 578
    Hydroxyacyl-CoA 148 2-Hydroxybenzoesäure 548
    Hydroxyprolin 160
    Hydroxypyruvat 150-151
    Hydrozoen 17
    Hygromorphie 455
    Hygrophyten 453, 455, 470
    hygroskopisch 305
    Hymenium 319
    Hyoscyamus 488
    Hyoscyamus niger 486, 505-506
    hypersensitive Reaktion 544
    Hyphen 314-315, 317
    - siphonal 315
    Hypodermis 369
    Hypokotyl 377, 383, 543
    hypostomatisch 436
    Hypotheka 269
    I
    IES (Indol-3-Essigsäure) 193,196, 362, 364-367, 551-553, 546, 582, 584, 586-587
    - Carrier 546
    - Gradient 365, 586
    - Import 365
    - Fließgleichgewichte, gravitropische Bewegungsreaktionen 583
    - polarer Transport 547
    - Transport 365, 546, 584, 587
    - Verteilung 585
    IESH-Carrier 546
    Illicium religiosum 193
    Impatiens 344-345
    Impfstoffantigene 616
    inäquale Zellteilung 537, 539
    Indol 200
    Indol-3-Essigsäure siehe IES
    induced fit 39
    Indusium 327
    Infektionsschlauch 515, 517-518
    Information 9, 245, 546
    Inhibitoren 42-43, 81
    - allosterisch 148
    Initialzellen 362-363, 366
    Inkompatibilität, genetisch 342
    Inkompatibilitätsgene 344
    Inkrusten 167-168
    Inosin 200
    Inosin-5'-P 199
    Inosithexaphosphorsäure 217
    Inositol 217 1,4,5-Inositol-trisphosphat (IP3) 554-555, 558-559
    Insekten, Exoskelett 314
    Insektizidverbrauch 617
    Insulin 616
    Integration 463
    Integumente 333-335, 337-338
    Intein 185
    interfibrilläre Räume 166, 168
    Interkinese 278
    Interkostalfelder 427
    Intermicellarräume 164, 166
    Internodien (Singular: Internodium) 383-384
    Interphase 234, 238
    Interphasekern 238
    Interzellularen 155, 164, 444, 455
    Interzellularenluft 445
    Intine 331, 333
    Intron 249-250
    Ionenaustausch 57
    Ionenbindungen 181
    Ionengradient, elektrochemisch 32
    Ionenkanäle 54, 559
    Ionenpermeabilität 51
    Iononring 194
    Iris pseudacorus 432
    Iris germanica 370
    Isidien 523
    Isocitrat 88, 101, 146-147
    Isocitrat-Lyase 146-147
    isoelektrischer Punkt 175-177
    Isoenzyme 43-44, 254
    Isoetales 502
    Isogamie 281, 288, 315
    Isoleucin 174
    Isopentenylaminopurin 549, 552
    Isopentenylpyrophosphat 191, 193
    J
    JAC0B-M0N0D-Hyp0these 253
    Jahresrhythmen 593
    Jahresringe 404-405
    Jahresringgrenze 405
    Jahreszeit 488
    Jasmonsäure 547-548, 551, 559
    Jungermanniopsida 296-297, 299
    Juvenilphase 545
    K
    Käse 320
    Köpfchenschimmel 315, 317
    K+-Kanäle 556, 558
    Kalanchoe 442, 598
    Kalanchoe beharensis 538
    Kalanchoe daigremontiana 501, 596
    Kalanchoe tubiflora 400, 441-442
    Kalium 577
    Kallose 156,160-161,168-169, 395, 399-400
    Kallus 542, 552, 584
    - Kultur 551, 584, 606, 613-614
    Kalyptra 303, 305, 359, 362, 366, 375
    Kambium 373, 392, 396-397, 402-403, 409, 542
    - Aktivität 486
    - faszikulär 388, 402, 541
    Sachverzeichnis - interfaszikulär 388, 402, 541
    - primär 402
    - Regeneration 542
    - Ring 402
    - sekundär 374, 402
    - Zylinder 402
    Kamille 194
    Kampfgleichgewicht 513-515, 521
    Kanäle 54, 58, 184
    - Anionen 54
    - gating 55
    - Ionen 54, 56
    - K+ 55-56
    - Kationen 54
    Kanamycin 608, 611, 613-614
    Kantenkollenchym 393-394
    Karpelle 337, 344, 346
    Karposporen 288
    Karposporophyt 288
    Kartoffel 409
    Karyogamie 279, 314, 317, 319
    Katalase 145, 203
    Katalysator 7-8, 37
    Katalyse 9, 37-38
    Kataster, Gene 507
    Kauren 548
    Kautschuk 195
    Keimblätter 340, 423-426, 543
    Keimfähigkeit 545
    Keimpflanze 341
    Keimruhe 545
    Keimung 543
    - epigäisch 426, 543
    - hypogäisch 426, 543
    Keimungsprozess, Regulation 542
    Keimungssperre 542
    Keimwurzel 340
    Kerben 631-633
    Kerbspannung 631-632
    Kern - Äquivalent 9-10, 17
    - Hülle 11, 16, 231-232, 236
    - Membran 11, 231, 236
    - Plasma 11, 231, 233
    - Poren 232-233
    - Spindel 71, 236
    - Teilung 234
    Kernholz 406
    Kernphasenwechsel 277, 282, 284, 287-288, 327, 330, 333, 341
    - gametisch 285, 287, 289
    - zygotisch 282, 285, 287
    Ketosen 74
    Kieselalgen 112, 269
    Kieselgur 628-629
    Kieselsäure 168
    Kinetin 549, 551-552, 583
    Kinetochor 234-236
    Klappfallen 218
    Klebeenden 608
    Klebefallen 218
    Kleistogamie 342, 344
    Kletterpflanzen 377, 410, 452
    Klettverschluss 623-624
    Klimazonen 466
    Klinostat 580, 578
    Klon 277, 281
    Knöllchen 213, 215, 515, 517-518
    - Bakterien 17
    - Bildung, Signalkette 518
    - Meristem 515
    - 02-Haushalt 215
    Knallgasreaktion 37, 90
    Knospen 385, 409, 426, 505
    Knospenschuppen 393, 426
    Knoten 383
    KNOTTED-Gen 425
    Ko-Evolution 342
    Koazervate 4
    Koderia glauca 474
    Kofaktoren 38, 41
    Kohäsion 178, 220
    Kohäsionsmechanismen 331, 334, 576
    Kohlendioxid (siehe auch C02) 560
    - Konzentrierungs- mechanismen 490-491
    - Signalmolekül 560
    Kohlenhydrat 72
    - Abbau 73
    Kohlenmonoxid 274
    Kohlhernie 313
    Koleoptilen 553, 579, 582-583, 586
    - phototrope Krümmung 587
    Kollenchyme 393
    kolline Stufe 475
    Kolonien 265, 267-268, 277
    Kommensalen 220, 513
    Kompartimente 11, 13
    - Transportprozesse 13
    Kompartimentierung 12
    Kompasspflanzen 430
    kompatible Substanzen 222, 503
    Konformation 181
    Konformationsänderungen 182
    Konjugation, Bakterien 281
    Konkurrenz 465
    Konsumenten 480, 482
    Konvektion 444
    Konvergenz 467
    - biochemisch 193, 199, 203
    - morphologisch 410
    - Natur und Technik 623
    Kooperation, Wurzel- und Sprosssystem 215
    Koppelungsfaktor (ATPase) 32
    Kopulation 284
    Kork 156, 373, 392, 407-408, 544
    - Kambium 373, 388, 392, 407-408
    - Poren 407
    - Stoffe 168
    Kormophyten 357
    Kormus 357-358
    Korrelationen 540-541, 546
    - Wurzel- und Sprosssystem 211
    Kotyledo, Kotyledonen; 333-334, 425
    KREBS-Zyklus 88
    Kreuzung 239, 241-242, 606
    Kriechsprosse 410
    Krustenflechten 523
    Kugelsymmetrie 537
    Kulturpflanzen 604, 615
    - gentechnisch verändert 617
    Kupfer 124
    Kurztag 528
    Kurztagpflanze (KTP) 486, 488-489, 528
    - qualitativ 486
    - quantitativ 486
    Kurztrieb 385
    L
    Lactat-Dehydrogenase 80
    Lactobacillus 80
    Lactose 252-253
    Lactuca sativa 484
    Lactuca serriola 430
    Ladungstrennung 31-32, 36, 96, 121, 126
    Lagerpflanzen 357
    Laguneularia 475
    Laminaria 274, 286-287
    Laminaria digitata 276
    Laminaria hyperborea 275-276
    Laminaria saccharina 275-276
    Laminariales 277
    Lamium 344
    Landleben 291, 295, 303, 315, 415
    - Anpassung 334
    - Ernährung 357
    - mechanische Probleme 357-358
    - Wasserhaushalt 357
    Landwirtschaft 604, 610, 617
    - Anfänge 603
    Sachverzeichnis
    - grüne Revolution 604
    - Hochkulturen der Menschheit 603
    - molekularbiologische Revolution 604
    Langtag 528
    Langtagpflanzen (LTP) 486, 488-489, 505, 528
    - qualitativ 486
    - quantitativ 486
    Langtrieb 384-385
    Latex 195
    Lathraea 528
    Lathyrus aphaca 440
    Lathyrus latifolius 441
    Laubblätter 423-426
    - bifazial 438
    Laubblattdorn 440
    Laubflechten 523
    Laubmischwälder 473
    Laubmoose 295-296, 299, 301-305
    - Generationswechsel 303
    Laubwälder, sommergrün 467, 473
    Lebensformen 464
    Lebensgemeinschaften 463-464
    Lebensmittelindustrie, Produktprüfung 618
    Lebensphase - adult 545
    - juvenil 545
    Lebensräume 463
    Lebermoose 295-296, 305
    - folios 296, 299
    - Gametangienstände 305
    - Gametophyt 298
    - thallos 296
    Lectine 515, 518
    Leghämoglobin 215, 203
    Leguminosen 198, 213
    Leichenbildung 535, 544
    Leichtbauweise 626, 628
    Leitbündel 156, 301, 324, 395-396, 398, 401-402, 410, 440
    - bikollateral 397
    - geschlossen kollateral 396
    - konzentrisch 397
    - offen kollateral 396
    - radiär 369
    Leitbündelscheide 493, 495, 498
    Leitbündelverlauf - Dikotyledonen 401
    - Monokotyledonen 401
    Leitfähigkeit, hydraulisch 63
    Leitgewebe 394
    Lemna 593
    Lentizellen 407-408, 489
    Leontopodium 347
    Lepidium sativum 582-583
    Lepidodendrales 334, 350
    Leptolde 301-302
    Leptosporangiatae 350
    Leptotän 278-279
    Leucin 174, 248
    Leucobryum 307
    Leucobryum glaucum 309
    Leukoplasten 105, 107
    Lianen 395, 414, 452, 470
    Licht 112, 123, 483, 593
    - Energie 123
    - Keimer 484
    - Kompensationspunkt 448, 451-452
    - Perzeption 488
    - Quanten 110-111, 113, 116, 118, 121, 127
    - Sammelantennen 112, 118, 121
    - Sammelkomplex 113, 118-119, 121
    - Sättigung 451
    - Sättigungskurven 447-448, 450-451
    - Signale 50
    Liebig, Gesetz des begrenzenden Faktors 446
    Ligasen 608
    Lignifizierung 168
    Lignine 160,162,166,168,197-198, 297
    Liliidae 350-351
    Limonium vulgare 223
    Linde 194
    Linolensäure 548
    Linum perenne 394
    Lipasen 147-146
    Lipiddoppelfilm 47
    Lipiddoppelmembran 4
    Lipide 4-5, 47, 100, 145
    - Membran 48
    Lipidstoffwechsel 82
    Lipoproteide 179
    litho-autotroph 130
    Lockstoffe, phenolisch 611
    Lophophora 199
    Lorbeerwälder 474
    Lotos 625
    Lotus 625
    Lotuseffekt 434, 456, 624-626
    Luftfeuchte 446, 455
    Luftstickstoff (N2), Fixierung 210-211
    Luftwurzeln 378-379
    - Photosynthese 379
    Lumineszenz, stimuliert 591
    Lutein 114, 118, 121, 195
    Lycopodiales 350
    Lycopodiopsida 324, 330, 334, 350, 502
    Lycopodium 329
    Lycopodium cernuum 447
    Lysin 175, 200, 233
    Lysosomen 13, 58, 144
    M
    m-RNA (Messenger-RNA, siehe auch RNA) 231-232, 247, 249-250, 252, 255
    - Code 250
    - Codon 249
    Macchie 472
    Macrocystis 274, 358
    Macrocystis luetkeana 277
    Macrocystis pyrifera 275
    MADS-Box-Gene 507
    Magnolia 329
    Magnoliidae 350-351
    Maiglöckchen 194
    Mais 604
    Makrofibrillen 164, 166-167
    Makrogametangien 281
    Makrogameten 281
    Makrophylle 324-325
    Malat (siehe auch Äpfelsäure) 90, 98, 101-102, 135, 146-148,226, 493, 495, 497, 500, 556-558
    - Decarboxylierung 493, 500
    - Dehydrogenase 493, 495, 497
    - Synthase 146-147
    Malat2", Kanal 495
    Malat/Oxalacetat-Shuttle 100
    malic enzyme 495, 497
    Malonyl-CoA 137-138
    Maltase 73
    Maltose 73, 159
    Mangan 124
    Mangan-stabilisierendes Protein (MSP) 119
    Mangelerscheinungen 209
    Mangrove 223, 378-379, 474-476
    Mannitol 222
    Mannose 158
    Marchantía 305
    Marchantía polymorpha 296, 298, 305-306
    Marchantiophytina 295, 297
    Marchantiopsida 296-297
    Sachverzeichnis Mark 393-394
    Markhöhle 394
    Markstrahlen 402, 404, 406-407
    - Parenchym 402, 404-405
    - primär 373-374, 392, 394, 402
    - sekundär 373, 392, 402
    - Tracheide 405
    Massenströmung 417
    Matrix 87
    Meeresleuchten 591
    Megaphylle 324-325
    Megaprothallium 329-330, 333-335, 348
    Megasporangien 329-330, 333-335, 348
    Megasporen 329-330, 333, 337, 341, 348
    Megasporenmutterzelle 333, 341, 348
    Megasporophyll 329-331, 333, 336-337, 348
    Megasporophyllstände 331
    Mehltau 315
    - falscher 315
    Meiose 241-242, 277-279, 281-282, 284, 286-287, 327, 341
    - Funktionen 278
    Meiosporen 278, 285, 287-288, 327
    Mdampyrum 527
    Membran(en) 4, 6, 9, 11, 13, 16, 47-48, 51, 57-58, 72, 107
    - Einstülpung, endocytotisch 515
    - Flusskoppelungen 57
    - Modell 47
    - Proteine 54
    - Rezeptoren 555
    - semipermeabel 59-60
    - Struktur 48
    - Systeme 11
    Membranfluss 12
    Membranpotenzial - elektrisch 50-51, 54-55, 582-583, 593
    - Messung 50
    MENDELSche Regeln 239, 241
    - Aufspaltung 242
    - freie Kombinierbarkeit 242
    - Genkoppelung 242
    - Reziprozität 242
    - Uniformität 241
    Mentha 194
    Menthol 193-194
    Meristem 234, 236, 359, 363, 373, 388-391, 402, 424-425, 535, 545
    - apikal 388-389, 392
    - basal 423-424
    - Blattrand 388
    - lateral 388
    - primär 388
    - randständig 424-425
    - Scheitel 388
    - sekundär 388
    Meristemoide 388
    Merkmal 239
    - dominant 239
    - rezessiv 239
    Merulius tremellosus 319
    Mescalin 199
    Mesembryanthemum crystallinum 630
    Mesokarp 346
    Mesophyll 438, 495
    - Widerstand 443
    Mesosom 9
    Messenger-RNA siehe m-RNA
    Metaboliten, Transport 98
    Metalle 225
    - Hyperaklcumulatoren 226
    - redoxaktiv 225
    Metallproteide 179
    Metamorphosen 218, 323, 329, 377, 409, 423, 440-441, 453
    Metaphase 236, 238-239, 278-279
    metastabil 37
    Metaxylem 360
    Methanbildung 19, 203
    Methionin 174, 176, 548
    D-l-O-Methylmucoinositol 222
    Mevalonsäure 193
    Micellarstränge 161-162, 164, 166
    Micelle 164, 166
    MicHAELis-Konstante (KM) 39
    MiCHAELis-MENTEN-Kinetik 39, 41
    Micrasterias truncata 268
    Microbodies 13, 145
    Mikrofibrillen 161,164, 166
    Mikrofilamente 70-72
    Mikrogametangien 281
    Mikrogameten 281
    Mikrogametophyt 329
    Mikrophylle 324-325, 329
    Mikroprothallien 335, 348
    Mikropyle 333, 337-339, 342
    Mikrosporangien 329-331, 333, 336-337, 348
    Mikrosporen 329-331, 337, 341, 348
    Mikrosporenmutterzelle 331, 341, 348
    Mikrosporentetrade 333
    Mikrosporophyll 330-331, 333, 336, 348
    Mikrosporophyllstände 331, 333
    Mikrotubuli 70-71, 161-162, 166, 184, 236, 291
    - organisierende Zentren (MTOC) 71
    Milchsäure 76, 80
    Milchsaft 195
    Mimosa pudica 576, 591
    Mimosen 567, 570
    Mirabilis jalapa 241-242
    mischerbig 240-241
    Mistel 527
    Mitch ell-Hypothese 96
    Mitochondrien 11-13, 15-17, 19, 57, 146, 151
    - ATPase 86
    - Cristae 87
    - Cristae-Typ 86
    - Feinbau 86
    - Matrix 85-87
    - Membranhülle 16, 85, 93, 98
    - Struktur 85
    - Transport von Metaboliten 98
    - Tubuli 87
    - Tubulus-Typ 86
    Mitoplasma 12
    Mitose 69, 199, 234, 237-239, 245, 277, 313, 598
    - Anaphase 69
    - Telophase 69
    Mitosezyklus 234
    Mittellamelle 155,163-164,169-170, 408
    mixotroph 208
    Modifikationen 243
    molecular farming 616
    molekularbiologische Revolution 603
    - Ambivalenz 616
    - Fluch 616
    - neue Produkte 615
    - Segen 616
    Molybdän-Cofaktor 215
    Monözie 342-343
    monadale Organisationsstufe 265-266, 277
    Monadales 288
    Mondphasenrhythmen 593
    Monochasium 386
    Monokotyledonae 350-351
    Monolignole 197-198
    Monopodium 386
    Monosaccharide 74
    Monosomie 244
    Monoterpene 193-194
    Monsunregenwald 470
    montane Stufe 477
    Sachverzeichnis
    Moose - Assimilationsorgane 306
    - Wasserhaushalt 306
    - wasserspeichernd 309
    Moospolster 307
    Morgengene 596
    Morphin 199
    Morphogene 364, 560
    Morphogenese 560
    Motoren, molekular 125-126
    Mougeotia 573-574, 585-586
    Mucigel 362
    Mucor mucedo 315, 317
    Mumienweizen 545
    Mureinsacculus 9-10
    Muropeptide 9
    Muskelbewegung 13
    Musterbildung 438, 540-542, 560-561, 565
    - korrelativ 542
    Mutagene 243
    Mutation 180, 243
    - Chromosomen 244
    - Gen 243
    - Genom 244
    - Punkt 244
    - Rate 243
    - Segment 244
    Mutationszüchtung 606
    Mutualismus 342-343, 513
    Mycobionta 311-312, 314-315
    Mykorrhiza 320, 375, 517
    - Ekto 517, 519, 521
    - ektotroph 520
    - Endo 517, 519, 521
    - endotroph 520
    - Orchideen 519
    - VA 519-521
    Mykorrhizabrücke, Superorganismus 521
    Mykosen 320, 551
    Myosin 72, 169
    Myrica gale 514
    Myrmecochorie 346
    Myxamöben 313-314
    Myxobionta 311-313
    Myxoflagellaten 313-314
    Myzelien 314-315, 319
    N
    Nährelemente 207-208
    Nährgewebe 329, 334, 338
    Nährsalzaufnahme 369
    Nährsalze 371, 375
    Nährstoffe 358
    Nährstoffreserven 335
    N2-Fixierung 213-214
    N2-Reduktion 214
    N-Acetyl-Glucosamin 159
    NaCl - Akkumulation 222
    - Kompartimentierung 222
    - Speicherung 221
    NAD+ siehe Nicotinsäreamid-Adenin- Dinucleotid NAD-Isocitrat-Dehydrogenase 88
    NAD-Malat-Dehydrogenase 90
    Nadelblätter 453
    - äquifazial 432
    Nadelwälder 467, 474
    Nadelwaldzone 474
    NADH-Dehydrogenase-Komplex 91-94, 98-99
    NADP+ siehe Nicotinsäreamid- Adenin- Dinucleotid- Phosphat NADP-Reduktase 122
    Nahrungsaufnahme 358
    Nahrungsketten 480-481
    Nahrungsmittel, qualitative Verbesserung 615
    Nahrungsvakuole 15
    Narben 337, 342-343
    Narbenpapillen 343-344
    Nastie 575-576
    Nebenblätter 424, 426
    Nebenblattdornen 440
    Nebenzellen 435
    Nekrose 543
    Nektar 343
    Nektarien 218, 221, 342
    - extrafloral 218
    Nelumho nucifera 545, 625
    Neophytikum 346
    Neottia nidus-avis 521
    Nepenthes 218-220, 442
    Nereocystis luetkeana 274-275
    Nerium oleander 453-454
    NERNSTsche Gleichung 50
    Netzwerke 594-595, 597
    Neutralismus 513
    Nicotiana tahacum 55, 70, 199, 505, 598
    Nicotin 32, 199-200, 359
    Nicotinsäureamid 33, 40
    Nicotinsäureamid-Adenin-Dinucleotid
    (NAD+) 32-33, 79, 201
    Nicotinsäureamid-Adenin-Dinucleo-
    tid-Phosphat (NADP+) 32-33, 40
    Nicotinsäure 198, 201
    Niederblätter 423, 425-426
    Nitella 273, 569
    Nitellopsis 273
    Nitrat - Assimilation 212
    - Aufnahme 211, 253
    - Carrier 211
    - Reduktase 211, 213
    - Reduktion, assimilatorisch 210-211, 213
    Nitrit - Reduktase 211, 213
    Nitrogenase 10, 214-215, 515
    nivale Stufe 477
    Nod-Faktoren 518
    Nodien (Singular: Nodus) 383-384
    Noduline 518
    Noea mucronata 109
    Nopaline 610
    Nornicotin 200
    Nostoc 10, 523, 525-526
    Nostoc muscorum 635-636
    Nothofagus 467
    Nucellus 333-335, 337, 341, 348
    Nucleinsäuren 134, 231
    nucleo-cytoplasmatische Mischphase 12, 233
    Nucleoide 17
    Nucleolus 231, 233-236
    - Organisator 234-235
    Nucleomere 233, 235
    Nucleomorph 19
    Nucleoproteide 179
    Nucleoside 6
    Nucleosomen 185, 233-235
    Nucleotid-Cyclasen 554
    Nucleotide 6
    Nutationsbewegung 576, 578
    Nutzpflanzen, Sonnenpflanzen 452
    nyktinastisch 576-577
    Nymphaea 437
    O
    O-Acetylserin 216-217 02-Mangel 455 02-Radikale 116
    Ober-Kreide 346
    Oberblatt 426
    Octopine 610
    Octoploidie 238
    Octopus 570
    Öffnungsfrüchte 344, 346
    O H~-Entgiftung 211
    OHMsches Gesetz 443
    Oidien 315
    Sachverzeichnis Ökologie, Begriff 480
    Ökosphäre 480-481, 604
    Ökosystem 464, 466
    - Belastbarkeit 480
    - C-, N- und S-Kreisläufe 209
    - Energie 480
    - Gleichgewicht 466
    - offene Systeme 480
    - Stoffkreisläufe 480-482
    - Störungen 466
    - Selbstregulation 480
    Ökoton 464
    Ökotyp 463-464
    Öle 146
    Olea europaea 438, 473
    Oleosomen 146-147
    Oligopeptide 7-8, 176
    Oligosaccharide 74-75, 417
    Ölkörper 297
    Ölsäure 5
    Oltmannsiella 266
    Omnipotenz 366
    Oogamie 281, 288-289, 315, 334
    Oogonien 281-283, 288
    Oomycota 311-312, 314-315
    Operator 253
    Operatorgen 253
    Operon 253-254
    - Kaskadeneffekte 254
    Opine 610
    Opium 199
    Optimumskurven 481, 503
    - Temperatur 503-504
    Opuntia 411
    Orchideen 346, 502, 519
    Organellen 11, 15
    Organidentität, Gene 507-508
    Organisationsstufe - capsal 267, 277
    - coccal 267, 277
    - monadal 265, 277, 288
    - siphonal 270, 277
    - siphonocladal 270, 277
    - trichal 269, 277
    Ornithin 200
    Orobanche 528
    Orobanche cumana 530
    Orobiome 474
    Orotsäure 202
    Orthostichen 301
    orthotrop - negativ 579
    - positiv 579
    Oscillatoria 10-11
    Osmoregulation 265
    - pulsierende Vakuole 265
    Osmose 58
    Osmotikum 221
    osmotische Zellen 417
    osmotischer Druck 556
    osmotisches System 59
    Osmunda cinnamomea 327
    Osmunda regalis 327
    Oszillator 594-595, 597
    - intern 594
    - molekular 595, 597
    - Vielzahl 597
    - zentral 597
    Oxalacetat 88, 90, 98, 101-102, 135, 146-149, 495, 497
    - Translokator 99
    Oxalessigsäure 33, 88, 90, 100, 186, 491
    Oxalis 344
    Oxalsäure 224
    Oxidation 31
    Oxidationsmittel 31
    oxidative Phosphorylierung 92, 95-97
    oxidativer Abbau der Glucose, Energiebilanz 97
    Oxoacyl-CoA 148
    a-Oxoglutarat 88, 100-101
    - Dehydrogenase 88
    - Translokator 102
    a-Oxosäuren 100, 186
    Oxygen Evolving Complex (OEC) 124
    P
    p-Cumarsäure 196-198
    p-Cumarylalkohol 197
    p-Hydroxybenzoat 196
    p-Hydroxyphenylpyruvat 196
    P-Protein 399, 417
    Pachytän 278-279
    Palisadenparenchym 431-432, 438, 451-452, 454-455
    Palmitinsäure 5, 136
    Pampas 473
    Panaschierung 242-243
    Pandanus 378, 429
    Pandorina 266
    Pantethein 41, 136, 138
    Pantoinsäure 41
    Pantothensäure 40-41
    Papain 188
    Papaver somniferum 199
    Paralleltextur 166-167
    Paramylum 265
    Parasexualität 281
    Parasiten 480-481, 514, 610
    - Befall, morphogenetische Wirkung 551
    - Rotalgen 526
    - Xylem 528
    Parasitismus 311, 513, 521, 526
    - Flechten 526
    Parenchyme 277, 289, 394
    Parmelia tubulosa 523
    Passiflora 399
    Passiflora gracilis 575
    Pasteur-Effekt 81
    Patch-Clamp-Technik 54, 56
    Pathogenresistenzen 615
    Pectin 156-157, 162-163
    - Lamelle 236
    - Säure 156-157
    Pectinasen 164
    Pediastrum 267-268
    Pedicularis 527
    Pedobiome 474
    Pelagophycus 274
    Pellicula 155, 265
    Pelomyxa palustris 17
    Peltigera aphtosa 523
    Pendel 594
    Penicillin 320
    Pénicillium 320
    Pennales 269
    Pentosane 158
    Pentose 134
    Pentosephosphat 131
    Pentosephosphatzyklus - oxidativer 128, 131-132, 134, 136
    - reduktiver 128, 131-132, 134
    PEP (Phosphoenolpyruvat, Phos- phoenolbrenztraubensäure) 77, 79, 81, 102, 147-149, 491, 495, 497
    PEP-Carboxylase (PEPC) 184, 491, 493, 495, 497-498, 500-502
    - Feedback-Regulation 497
    PEP-Carboxykinase 147-149
    Pepsin 220
    Peptidbindung 7-8, 176-177, 251-252
    Peptide 7-8, 176
    - Hydrolasen 188
    - Synthese 250
    Peptidkette 180, 182
    - C-Terminus 177
    - N-Terminus 177
    Peptidyltransferase 249, 252
    Pereskia 411
    Sachverzeichnis
    Perianth 331, 347
    Periblem 392
    Periderm 373-374, 407
    Perikambium 368-369
    Perikarp 346
    perimitochondrialer Raum 85
    Perine 297, 299
    perinucleärer Raum 232
    Periodenlänge 593
    - temperaturkompensiert 594
    Periplasmodialtapetum 327
    Perisperm 335
    Peristom 303, 305
    Perizykel 360, 364, 368-370, 372-374, 376, 388
    Permafrost 474
    Permeabilität 48-49, 51
    Permeabilitätskoeffizient 49
    Permeasen 54
    Permeation 48
    - Lipidtheorie 48
    - Ultrafiltertheorie 48
    Peronospora tabacina 315
    Peroxidasen 145-148, 151, 203
    Peroxisomen 57, 145, 149-151
    Pflanzen - Unterreiche 289
    - Formationen 464, 466
    - Gesellschaften 463-466
    - Soziologie 464
    Pflanzenhalm, technischer 626-627
    Pflanzenzüchtung, - herkömmlich, konventionell 604, 606, 617
    - Mais 604
    - Weizen 604
    Pfropfreis 488
    Pfropfungen 505, 541
    Phän 239
    Phänotyp 243
    pH-Wert 175, 177, 223
    - cytoplasmatisch 51, 69
    pH-stat 102
    PHABULOSA 433
    Phaeophyceae 277, 281, 286-287, 289, 311
    Phaeoplasten 105
    Phagocytose 15-17, 69, 71, 313, 525
    - Vakuolen 16
    Phäophytin 119
    Pharbitis nil 598
    Pharmaindustrie 603
    Phaseolus 598
    Phaseolus vulgaris 543
    Phellem 407-408
    Phelloderm 407-408
    Phellogen 407
    Phenole 191, 193, 196
    Phenylalanin 174, 186, 196, 198
    Phenylalanin-Ammonium-Lyase 196
    Phenylcarbonsäure 548
    Phenylpropanverbindungen 168, 193, 196
    Phenylpyruvat 196
    Pheromon 546
    - Signalmolekül 560
    Philodendron 378
    Phloem 134, 371, 393, 395-399, 402, 407, 410, 415-418
    - Beladen 418
    - Druckströmung 416
    - Entladen 418
    - Faser 398, 401
    - Ferntransport 416
    - Parenchym 398-399, 401, 407
    - primär374
    - Saft 400
    - sekundär 373, 392
    Phosphat 217
    - Speicherform 217
    - Stoffwechsel 217
    - Translokator 99
    Phosphatidsäure 554-555
    Phosphatidylinositol-4,5-bis- phosphat 554-555, 558
    Phosphoenolbrenztraubensäure siehe
    PEP
    Phosphoenolpyruvat siehe PEP
    Phosphofructo-2-Kinase 149
    Phosphofructo-Kinase 76, 81-82
    Phosphogluconolacton 132
    Phosphogluconsäure 132 2-Phosphoglycerinsäure 77, 79, 149 3-Phosphoglycerinsäure (3-PGS) 77-79, 129-131, 135, 149, 493, 495
    Phosphoglykolat 150-151
    Phosphoglykolsäure 129-130
    Phospholipase-C (PLC) 554, 558
    Phosphoproteide 179
    Phosphoreszenz 118
    Phosphoribosylpyrophosphat 202
    Phosphorolyse 73, 79
    Phosphorylierung 28-31
    - oxidative 95
    Phosphorylierung/
    Dephosphorylierung 497
    photo-autotroph, photo-lithotroph 11, 130, 208
    photo-organotroph 130, 208
    Photodestruktion 116, 118, 448, 450
    Photoinhibition 152, 194, 448
    Photolyse, des Wassers 36
    Photomorphose 484, 487
    Photon 110, 119, 121, 127
    Photonastie 444, 576
    Photoperiodismus 486, 488, 506, 594, 599
    - Lichtperzeption 488
    - Vollmondlicht 488
    Photophosphorylierung 123, 125
    - nicht-zyklisch 125
    - zyklisch 125, 127, 493
    Photorespiration 116,130,149-151, 186, 448, 498-499, 604
    Photorezeptoren 584
    Photosynthese 9, 11, 24, 31, 34, 36, 411, 482, 593
    - Aktionsspektrum 113
    - Elektronentransport 122-124
    - Kohlenstoffökonomie 491
    - Lichtreaktionen 35
    - Lichtsättigung 447, 451
    - Ökophysiologie 117
    - Pigmente, Absorptions- spektren 113
    - Primärprozess 110
    - Quantenausbeute 448
    - Rate, C02-Sättigungskurve 497
    - Reaktionszentrum 119
    - Sekundärprozess 110
    - Wirkungsgrad 127
    - Wirkungs Spektrum 113
    Photosysteme 31, 35-37, 118, 121-123
    - Oxidationsmittel 123
    - Reaktionszentren 119
    - Reduktionsmittel 121
    Photosystem I 36
    Photosystem II 36, 450
    Phototaxis 573, 598
    Phototropismus 576, 578, 584-586
    - diaphototrop 586
    - Koleoptilen 586
    - negativ 586
    - positiv 585-586
    - transversal 586
    Phototropin 484, 486, 584
    Photovoltaik 633
    Phragmoplast 162-163, 236, 239, 289, 291
    Phycobiline 10, 112-114, 121, 179, 203, 262-263
    Phycobiliproteide 203
    Phycobilisomen 10, 121, 262
    Phycocyan 10, 203, 263-264
    Sachverzeichnis Phycocyanin 112
    Phycocyanobilin 10, 112, 114, 203, 263
    Phycoerythrin 10,112, 203, 262, 264
    Phycoerythrobilin 10, 112, 203, 262-263
    Phycoplast 162, 289, 291
    Phyllocladien 411
    Phyllodien 441-442
    Phylloide 274, 289
    Phyllotaxis 428, 430
    Phytinsäure 217
    Phytoalexine 198
    Phytochelatin-Synthasen 225
    Phytochelatine 225
    Phytochrom 203, 211, 484-486, 489, 575-577, 584-585, 594
    - Absorptionsspektren 486
    - Autophosphorylierung 485
    - dichroitische Anordnung 573
    - Fließgleichgewicht 484
    - Proteine 484-485
    - Signalübertragung 487
    - Störlicht 489
    Phytoextraktion 226
    Phytofarming 616
    Phytohormone 184, 193-194, 359, 505-506, 542-546, 562, 583, 606, 613
    - Bildungsorte 550
    - biologische Tests 553
    - Biosynthese 611
    - chemische Charakterisierung 547
    - Fundorte 550
    - Rezeptor 554
    - Transport 546
    - Wirkungen 549-551
    - Wirkungsweise 554
    - Verhältnisse 551
    Phytophthora 519
    Phytosanierung 226
    Phytylrest 114, 194
    Pigmente 110, 112-113, 262
    - akzessorisch 113
    - Lichtabsorption 264
    - Photosynthese 112-114
    Pigmentmolekül - Anregungszustände 113, 116
    - Grundzustand 113
    Pilze 272, 311
    Pilzsporen 315
    PIN-Gene 430, 583
    PIN-Proteine 365, 583-584
    Pinguicula 218, 576
    Pinitol 222
    Pinus 329, 333, 405
    Pinus longaeva 537
    Pinus monticula 415
    Pinus nigra 432
    Pinus pinea 473
    Piperidin 198, 200
    Pisum sativum 438, 440
    Plagiochila asplenioides 299
    Plagiomnium undulatum 301-302
    plagiotrop 579
    - negativ 579
    - positiv 579
    planare Stufe 475
    Plantae 261-262
    Plasmalemma (Plasmamembran) 47-48, 50-52, 61, 69, 72, 105, 144, 584
    - ATPase 51, 552, 558
    - Ca2+-ATPase 558
    - semipermeabel 418
    Plasmamembran, siehe Plasmalemma Plasmaströmung 69, 71, 85, 184, 576, 593
    plasmatische Vererbung 242
    plasmatisches Kontinuum 168
    Plasmide 9, 608-610
    Plasmodesmen (Singular: Plasmodesmos) 47, 160, 162, 168-170, 233, 269, 272, 274, 400, 408, 495, 569
    - Felder 170
    - primär 162
    Plasmodium 155, 313-314
    - Aggregation 313
    - Pseudo 313
    Plasmodium brassicae 313
    Plasmogamie 314, 317, 319
    Plasmolyse 61
    Plasmopara viticola 315
    Piastiden 13, 57, 72, 105, 107, 110, 112, 135-136, 242
    - Genom 609
    - primär 312
    - sekundär 312
    - Thylakoidsystem 109
    Plastochinon 94, 119, 122-124, 126-127, 193
    - Membran gebundenes 123-124
    - mobiles 123-124
    - Pool, PQ 119, 122-124
    Plastocyanin 122-124
    Plastoglobulus 107, 109
    Piastom 17, 19, 243
    Plastoplasma 12, 107
    Plattenkollenchym 393-394
    Platycladien 411
    Plazenta 337
    Plektenchym 272, 277, 315, 523
    Pleodorina 266
    Plerom 392
    Plesiomorphie 296
    Ploiarium alternifolium 447
    Pneu 629-630
    Pneumatophoren 489
    Poaceen 224
    Pocilopora 17
    Podetien 523
    Podocarpaceae 467
    Poikilochlorophyllie 489-490
    poikilohydre 307, 489
    polarisiertes Licht 574-575, 586
    Polarisierung 538
    Polarität 537, 539-540
    - autonom 537
    - Induktion 537, 539, 565
    Polarotropismus 585
    Polkappen 71, 236
    Polkerne 337, 341, 348
    pollakanth 545
    Pollen 333, 336, 342-343, 348
    - Allergien 337
    - Analyse 336, 466
    - Flugkalender 337
    - Körner 243, 331, 333, 336-337, 341, 343, 348
    - Mutterzelle 333, 336, 341, 348
    - Säcke 331, 333, 336, 348
    - Schlauch 331, 333, 336-337, 341-342, 593
    - Übertragung 342
    Polyandrie - primär 347
    - sekundär 347
    polyenergid 270, 313
    Polygalacturonsäure 156
    Polymerase-Kettenreaktion 607, 609
    Polynucleotide 7-8, 245
    Polypeptide 7, 176, 179, 188
    Polyphosphat 217
    Polyploidie 238, 244
    - generativ 238, 244, 606
    - somatisch 238, 244
    Polysaccharide 48, 74, 156, 158
    Polysomen 252
    Polytänie 238
    Polyterpene 195
    Polytrichum 309
    Polytrichum commune 301-302, 304
    Porine 57, 85
    Sachverzeichnis
    Porphobilinogen 204
    Porphyr a 276
    Porphyrine 191, 203
    Positionsinformation 391
    Post-Harvest-Maßnahmen 615
    Potentilla 425
    Potenzial - chemisch 50
    - elektrisch 50
    Prärie 473
    prä RNA-Welt 8
    Prephensäure 196
    Primärwand 170
    primär aktiver Transport 51, 53
    Primärblätter 426-427
    Primärproduktion, Energieausbeute 604
    Primärtranskript 249
    Primärwand 155,163-164,166-167, 169, 408
    - Texturen 166
    Primärwurzel 362
    Primeln 343
    Produktivität, photosynthetisch 499-500
    Produzenten - primär 480-482
    - sekundär 480-481
    Proembryo 337, 340
    Progenoten 3, 8-9, 261-262, 290
    Prokambium 393
    Prokaryonten 8-9, 16-17, 231, 312
    Prolamellarkörper 107, 110
    Prolin 174, 222
    Prolinbetain 222
    Promotoren 247, 253-255, 367
    Prophase 236, 238-239, 278-279
    Proplastiden 105, 107
    Prostele 301
    prosthetische Gruppe 38
    Proteasen 188, 220
    Proteasomen 188
    Proteide 179, 189
    Protein 7-8, 38, 47, 100, 176, 249, 255
    - Acetylierung 185
    - Aminosäuresequenz 179
    - Biosynthese 252
    - C-Terminus 177
    - Denaturierung 181
    - Enzym 184
    - Faltblattstruktur 182
    - Fibrillen, kontraktil 576
    - genregulierend 554, 556
    - globulär 182
    - Glykosilierung 185
    - identische Quartärstruktur 184
    - integral 47
    - Ketten 184
    - Kinasen 42, 44, 176, 185, 236, 554, 556, 559, 584
    - Konformation 181
    - Ladungszustand 177
    - limitierte Quartärstruktur 184
    - Membran 48
    - mitogenaktivierend 237
    - Methylierung 185
    - Modifikationen, posttranslational 185
    - Molekül, Masse 176
    - motorisch 184
    - N-Terminus 177
    - nicht limitierte Quartärstruktur 184
    - nicht identische Quartärstruktur 184
    - peripher 47
    - Phosphorylierung 176, 185, 367, 486, 554
    - Primärstruktur 179, 181
    - Quartärstruktur 184
    - Quellungszustand 177
    - Rezeptor 184
    - Sekundärstruktur 180, 182
    - Speicher 185
    - Strukturhierarchie 179
    - Synthese 232, 245, 247, 250, 253
    - Tertiärstruktur 180-181, 183
    - Transport 184
    - Turn over 186
    Proteom 177, 184
    Proterandrie 342-343
    Proterogynie 342-343
    Prothallium 325, 327, 330-331, 339, 348
    Prothalliumzellen 329-331, 333
    Protista 261-262
    Protoeukaryonten 16
    Protonema 303-305
    Protonen 51-52, 92
    - Fluss 126
    - Gradient, elektrochemisch 31, 32, 34, 51, 57, 87, 91, 96, 123, 125-126
    - Pumpen 31, 51-52, 57
    - Transport 126
    Protopectine 167, 156
    Protophloem 392-393
    Protoplasten 69, 156
    Protoporphyrin 204
    Protoxylem 360, 392-393
    Prozessieren 249
    Pseudevernia 524
    Pseudoparenchyme 272
    Pseudoplasmodium 313
    Pseudotsuga menziesii 415
    Pseudotsuga taxifolia 333
    Psilophytopsida 323, 350
    P silotopsida 350
    Psilotum 329, 384, 400
    Pteridophytina 290, 297, 324, 330, 336, 350
    - heterospor 348
    - isospor 348
    Pteridopsida 325, 327, 350
    Pteris vittata 226
    Pulvinus (Plural: Pulvini) 570, 577
    - Bewegungen 598
    Punktmutationen 180, 244
    Purin 6, 198-200, 202, 246
    Purinbiosynthese 199, 548
    Purpurbakterien 17, 34, 36
    - schwefelfrei 34
    Pyrenoid 265, 490
    Pyridin 198, 200
    Pyridinbiosynthese 198
    Pyridoxalphosphat 186
    Pyrimidin 6, 198-200, 202
    Pyrimidinbase 246
    Pyrimidinbiosynthese 199
    Pyrophosphat 247
    Pyrrol 200, 203
    Pyrrolidin 200
    Pyruvat (siehe auch Brenztraubensäure) 82, 87, 90, 98, 100, 102, 196, 495, 497
    - Carrier 87
    - Decarboxylase 80
    - Dehydrogenase 87-88
    - Kinase 79, 82
    - oxidative Decarboxylierung 87, 90
    - Oxidation 87
    - PrDikinase 495, 497
    - Translokator 99
    Pythium 519
    Pythium debaryanum 315
    Q
    Quantenflussdichte (PPFD) 118, 447-448, 451-452
    Quellbewegungen 305
    Quelle 417-418
    D-Quercitol 222
    Quercus 425
    Quercus ilex 473
    Quercus suber 407, 473
    Sachverzeichnis
    R
    Raffmose 75,417
    Rafflesia arnoldii 528, 530
    Randmeristeme 425
    Ranken 440, 575, 593
    - Bewegungen 575
    - Dorsiventralität 575
    Ranunculus aquatilis 426, 456
    Ranunculus ficaria 377
    Raphe 269
    Re-Embryonalisierung 237
    Reaktionszentrum 121
    - photochemisch 110
    - photosynthetisch 118
    - Photosystem II 119, 121
    Redox - Energie 95
    - Ketten 32-34, 36-37, 90
    - Potenzial 32, 35, 90, 92, 95, 123, 130
    - Potenzialdifferenz 123
    - Potenzialgradient 34, 36
    - Reaktion 31
    - System 9, 32-34, 90, 92, 94, 121, 123-124
    Reduktase 213
    Reduktion 31
    Reduktionsäquivalente 36, 99, 134-135, 149
    Reduktionsmittel 31, 34
    Reduktionsteilung 277, 279, 285, 303, 327, 330, 333, 341
    Reduplikation, identisch 234, 245
    Reflexionskoeffizient 60
    Refraktärstadium 567-568
    - absolut 568
    - relativ 567-568
    Regenwälder 470
    - Etagenbau 470-471
    - temperiert 473
    - tropisch 467, 470
    Regressionen 513
    Regulation 23, 38, 252
    - Expression 252
    - genetisch 245, 252-253
    Regulator 253
    Regulator-Operator-Hypothese 253
    Reifeteilung 278-279, 284, 317, 319
    reinerbig 239-240
    Reis, goldener 616
    Reisanbau 213
    Reiz 576
    - Aufnahme 568, 580
    Reizerscheinungen, elektrisch 565
    Rekombinasen 615
    Rekombinations Züchtung 606
    Reliktpflanzen 474
    Reliktstandorte 474
    Reparaturphase 483
    Replikation 245, 248-249
    - autokatalytische Funktion 248
    Replikationsgabel 247
    Reportergene 615
    Repressoren 253, 367
    Reservefette 146-147
    Reservekohlenhydrate 73, 75
    - Mobilisierung 73
    Reservestoffe 335
    Resistenzen 615
    Resistenzphase 482-483
    Restitutionskerne 238
    Restmeristeme 388, 393
    Restriktionsenzyme 608, 611
    Resultantengesetz 586
    Retinal 31
    Retrovirus 249
    Revolution, grün 604
    Rezeptoren 554-555, 594
    Rezeptorproteine 184
    Rhamnogalacturonan 164
    Rhamnogalacturonat 164
    Rhamnose 156, 164
    Rhinanthus 527
    Rhizobien 17, 198
    Rhizobium 213, 514-515
    Rhizoctonia 519
    Rhizodermis 369, 371, 374-375
    Rhizoide 274, 289, 296, 299, 301, 305, 323-324, 359, 580-581
    Rhizome 323, 409, 411, 426, 473
    Rhizophora 475
    Rhizosphäre 379
    Rhodobionta 289, 312
    Rhodophyta 272, 287, 289
    Rhodoplasten 105
    Rhodopseudomonas sphaeroides 130
    Rhodospirillaceen 34-35
    Rhoeo discolor 61
    Rhynia 323-324, 357, 359
    Rhythmen 486, 591-592, 595
    - circadian 593-594, 596, 598-599
    - circadiane Resonanz 599
    - Dämpfung 592
    - Desynchronisation 597
    - Eingangsnetz 594-595
    - endogen 591-592, 594, 597
    - Evolution 598
    - Fitness 598
    - Gating 594-595
    - Gene 594, 597
    - gedämpft 591
    - infradian 593
    - Kontrollparameter 594
    - molekulare Grundlagen 594
    - Periodenlänge 592, 594
    - Phasenreaktion 596
    - Regulationsnetzwerke 594-595
    - Selektionsvorteil 598
    - Temperaturabhängigkeit 594, 596
    - ultradian 593,598
    - Zeitgeber 594
    - Zeitnehmer 594
    Rhythmusforschung, Begriffe 592
    Ribitol 525
    Riboflavin 40
    Ribonucleinsäure siehe RNA
    Ribose 6, 8, 74, 247
    Ribosomen 13, 17, 184, 232-233, 235-236, 250, 252
    Ribulose-1,5 -bisphosphat (RubP) 129
    Ribulose-bisphosphat-Carboxylase-
    Oxygenase siehe RUBI SCO
    Riccia fluitans 298
    Ricinus communis 151
    Rinde 393-394
    - primär 374, 409
    - sekundär 392, 402, 407, 409
    ringporige Hölzer 406
    Ringtrache'ide 403
    Ringtracheen 395
    RIS C-RN Aase-Komplex 433
    Rivularia 10
    RNA (Ribonucleinsäure) 6, 8-9, 17, 232-233, 235, 247
    - Code 247, 250
    - Interferenz, Technik 612-613
    - Messenger (siehe auch m-RNA) 231-232, 247, 249-250, 252, 255
    - Micro 433
    - Polymerase 247, 249-250, 255, 612
    - ribosomal (r-RNA) 249
    - Welt 8
    t-RNA, Anticodon 249-251
    Roesleria pallida 317
    Rollblätter 453-454
    Rosette 384
    Rosidae 350-351
    Rot- und Blaulichtrezeptoren 557
    Rotalgen 112-113, 203, 262, 264, 272, 276, 287-288, 312, 526
    Roundup 615
    Rüben 377
    Rückkreuzung 242
    Sachverzeichnis
    RUBISCO (Ribulose-bisphosphat- Carboxylase) 19, 129-130, 149, 151,184,448,491,493,495,497-502
    - Carboxylierung 498
    - Evolution 130, 490
    - Oxygenierung 498
    - Substrataffinität 490
    - Substratspezifität 130
    Ruellia portellae 455
    ruhendes Zentrum (RZ) 363-365, 367-368
    Ruheperioden 486
    Ruhepotenzial 567-568
    Rundblatt - äquifazial 432
    - unifazial 432
    S
    Säurerhythmus, diurnal (siehe auch CAM) 495
    S-Phase 236
    Saccharose 75, 134-135, 417
    - Synthese 136
    Saccharum officinarum 500
    Salicornia 466
    Salicylat 550
    Salicylsäure 548-549
    Salinität 221, 475, 503
    Salix 550
    Salix herhacea 474
    Salsola kali 474
    Salz - Akkumulation 475
    - Ausscheidung 475
    - Ausschließung 222
    - Drüsen 223
    - Haare 223
    - Marschen 221
    Samhucus nigra 394
    Samen 217, 331, 333-335, 338, 344, 346, 348, 545
    - Banken 606
    - Bildung 543
    - Keimung 484, 505, 542
    - Nährstoffreserven 335
    - Ruhezustand 545
    - Schale 333-335, 338, 344
    - Schuppe 333
    - Selbstverbreitung 345
    - Verbreitung 344
    Samenanlage 331, 333, 336-337, 342, 344
    - anatrop 337, 339
    - atrop 337, 339
    - kampylotrop 337, 339
    S ammelpigmente 118
    Sammler 603
    Saprophyten 208, 311, 320
    Sarracenia 219
    SAT 235
    Satellit 234-235
    Sauerstoff 3, 36, 81, 85, 87, 92, 95, 100, 123, 130, 151, 215, 444
    - Radikale 118, 450
    - Singulett-aktiviert 448-450
    Sauerstoff produzierender Komplex 122
    Sauerstoffspezies, reaktiv 559
    Saughyphen 523
    Saugspannung 414
    Savanne 470
    - Baum 471
    - Dornbusch- 470
    - Feucht- 470
    - Trocken- 470
    Saxifraga lingulata 456
    Scabiosa canescens 361
    Scenedesmus 80, 267-268
    Schattenblätter 450-452
    Schattenpflanzen 440, 450-451, 470
    Schauapparate 342-343
    Scheinblüten 347, 350
    Scheitelgrube 393
    Scheitelzelle 269, 273-274, 276, 362-363, 384-385, 390, 423
    - dreischneidig 299, 301
    - einschneidig 273-274
    - fünfschneidig 274
    - Protonema 301
    - vierschneidig 273, 359, 362
    - zweischneidig 273, 423
    Schildhaar, Bromeliacee 435, 437
    Schimmel 320
    Schimmelpilze 315
    Schlauchpilze 315
    Schleimdrüsen 221
    Schleimpilze 69, 155, 311, 593
    - echt 313-314
    - zellulär 313
    Schleudermechanismus 344-345
    Schlickböden 379
    Schließfrüchte 344
    Schließ Zellen (siehe Spaltöffnungen) Schluckfallen 219
    Schlussgesellschaft 464, 466
    S chnallenbildung 319
    Schnecken 17
    - Chloroplasten 17
    Schott 221
    Schrotschussmethode 607-608
    Schuppenblätter 442
    Schwachlicht 452
    Schwammparenchym 431-432, 440, 451, 454-455
    Schwefel - Kreislauf 210
    - Stoffwechsel 215
    Schwefelbakterien 34-36
    - grüne 34
    Schwefeldioxid 525
    S chwefelpurpurbakterien 3 4
    Schwefelwasserstoff 34
    Schwellenreiz 568
    S chwerkraftreaktion siehe Gravitropismus Schwimmblätter 426, 455
    Schwimmblasen 274
    Sechium edule 575
    secondary messenger 554, 559
    Sedoheptulosephosphat 131
    Sedum 442
    Sedum acre 432, 438
    Sedum stahlii 441
    Segmentmutation 244
    Seismonastie 576
    Seismotropismus 576
    Seitenwurzeln 360-361,369,371-373
    Sekretion, granulocrin 144
    Sekretionstapetum 327
    sekundär aktiver Transport 57
    sekundäres Dickenwachstum 373
    Sekundärproduktion 481
    Sekundärwand 155, 166-170, 408
    - Texturen 166
    Selaginella 329-331, 334, 426-427
    Selaginella selaginoides 329
    Selaginellales 334, 350
    Selbstbestäubung 343-344
    Selbstreinigungseffekt 624
    Selbststerilität 344
    Selektion 281
    Selen 226-227
    Selenböden 225
    Sempervivum 442
    Senecio stapeliiformis 411
    Seneszenz - sequenziell 544
    - synchron 544
    Senken 416-418
    Sensorpigment 484
    Seqouia sempervirens 415
    Sequenz - codierend 247
    - Kontroll- 247
    - nicht codierend 247
    Sachverzeichnis Sequoiadendron giganteum 415, 537
    Serin 151-152, 174, 176, 186, 248
    Serinkinasen 176
    Serpentinböden 225
    Sesbania rostrata 213
    Sesquiterpene 193-194, 548
    Seta 305
    Sexualität 277, 279, 281
    - fakultativ277
    Shikimisäure 196
    - Reaktionswege 186, 193, 196, 198, 548, 615
    Shuttlemechanismen 99-100
    Sicyos angulatus 575
    Siebplatten 277, 395, 399-400, 417
    Siebporen 160, 398-399
    Siebporenfelder 400
    Siebröhren 85, 231, 274, 398-401, 403, 416-418
    - Beladen 417-418
    - Entladen 418
    Siebröhrenglieder 231, 399-401
    Siebröhrenmutterzelle 403
    Siebröhrensaft 416-417
    - Blattlaus-Methode 416
    Siebzellen 398, 416
    Signale 185, 484, 546, 554, 557, 571, 580, 585, 594-595
    - Ausbreitung 560
    - elektrisch 565
    - Systeme 546
    - Transduktion 555
    - Übermittlung 580
    - Übertragungsketten 554
    Signalnetze 546, 554-556
    - molekular 555
    Silencer 247
    Silikate 225
    Silur 290
    Sinapinsäure 197
    Sinapis alba 375
    Sinapylalkohol 160, 197-198
    Singulettzustände, angeregt 116-118
    siphonale Organisationsstufe 270, 277, 314-315
    siphonocladale Organisationsstufe 270, 277
    Sirohäm 203, 211, 213, 217
    Sisal-Agave 502
    Sklerenchymen 156, 393, 401, 440, 544
    Sklerenchymfaser 394
    Sklerenchymzelle 401
    Sokrates, Becher 199
    Solenoid 233-235
    Somatogamie 315, 317
    Sonnenblätter 450-452
    Sonnenenergie 604
    - globale Ausbeute 604
    Sonnenpflanzen 440, 447, 450-452
    Sonnenstrahlung 111-112
    Sonnentau 435
    Sonneratia 475
    S orale 523
    d-Sorbitol 222
    Soredien 523
    Sorghum 500
    Sorus (Plural: Sori) 325, 327
    Spacer 249
    Spaltöffnungen (Stomata) 56, 324, 433-436, 438-440, 443-446, 448, 453-455, 499-502, 538, 552, 556- 560, 559, 575-576, 593
    - Anzahl 438
    - Apparat 435, 557
    - Bewegungen 556-598
    - Dichte 438
    - Gametophyt 301
    - Gramineen-Typ 439
    - Häleborus-Typ 439
    - Schließzellen 575
    - Typen 435, 439
    - Weite, Regulation 556, 593
    Spaltöffnungsbewegung 444-446
    - chemonastisch 444, 500
    - hydroaktiv 446
    - hydronastisch 444
    - hydropassiv 446
    - photonastisch 444
    - Regulation 558
    - Rückkopplungssystem 445
    - Signalübertragung 558
    - Steuerung, C02 445
    - thermonastisch 444
    Spaltfrüchte 344
    Spargel 484
    Spathiphyllum wallisii 441
    Speicherfette 145
    Speicherfunktionen 58
    Speichergewebe 335, 338, 418
    Speicherkohlenhydrate 101
    Speicherorgan 486
    Speicherproteine 177, 185, 187-188
    - kristallin 177
    Speicherung 409
    Speicherwurzeln 377
    Spektrum - Absorptions 113
    - Wirkungs 113
    Spermakerne 333, 337, 341
    spermatogene Zelle 333
    Spermatophytina 290, 297, 350-351
    Spermatozoide 12, 281, 303-305, 325, 327, 329-330, 335, 348
    Spermazellen 331, 333, 337, 341, 348
    Sphagnaceae 306-307
    Sphagnopsida 296
    Sphagnum 309, 309
    Sphagnum rusowii 309
    Spiegelbildisomerie 173, 175
    Spindelapparat 70, 184, 238
    Spindelfaser 236
    Spiraltracheen 395, 403
    Spirogyra 107, 117, 161
    Spitzenmeristeme 273, 423
    Spleißen 185, 249
    Splintholz 406
    Sporangien 281, 313, 323-325, 327, 329, 333, 348
    - endständig 334
    Sporen 281, 334-335, 348
    Sporenkapsel 303, 305
    Sporenmutterzellen 327, 348
    Sporoderm 331, 333
    Sporogon 305
    Sporophylle 285, 327, 329, 336-337, 348
    Sporophyllstände 329, 331
    Sporophyt 285-287, 303, 305, 325, 327, 330-331, 333-335, 341, 348
    Sporopollenine 331
    Spross 358, 383-418
    - Dorn 411
    - Kambium 403
    - Knollen 409
    - Metamorphose 409, 411
    - physiologische Leistungen 411
    - primär 392-394
    - Ranken 410
    - Scheitel 385, 402
    - sekundär 392
    - Sukkulente 502
    Spurenelemente 207, 209, 225
    S quälen 193-194
    Ständerpilze 315
    Stängel 383
    Stärke 72, 77, 105, 134, 159, 335, 497
    - Abbau 73
    - Speicher 72
    - transitorisch 134
    Stückaustausch 242, 244
    Stachyose 75, 417
    Stammsukkulenz 409
    Sachverzeichnis
    Stammzellen 363-364, 366, 368, 385, 388, 390-391
    - Nische 363-365, 367
    - Rinde-/Endodermis 366-368
    - Zentrum 388-389
    Standortfaktoren 446, 464-466
    - abiotisch 464
    - biotisch 464
    Stapelia grandiflora 411
    Starklicht 452, 499
    Starklichtpflanzen 450
    Statenchym 580, 584
    Statocyten 580, 582-583
    Statolithen 578, 580-582
    - Bariumsulfat 578
    - Rhizoid 578
    - Stärke 362, 578, 580
    Staubblätter 329, 336, 347-348
    Staubfadenhaare 231
    Stearinsäure 5
    Stecklinge 541
    Stele 324
    Stelzwurzeln 378, 475-476
    Steppe 473
    - Federgras 473
    Steppenroller 344
    Steran 194
    Steroidalkaloide 198
    Steroide 194, 549
    Stickstoff - Bindung 515
    - Düngung 515
    - Fixierer 517
    - Kreislauf 210
    - Stoffwechsel 211
    Stickstoffoxid (NO) 560
    - Signalmolekül 560
    Stigeoclonium 272
    Stipa capillata 474
    Stipa pennata 474
    Stipa sareptana 473
    Stoffaufnahme 369
    Stoffkreisläufe 210, 480-482, 604
    Stoffleitungsbahnen 289
    Stoffwechsel 211, 215
    - Vernetzung 14
    Stomata siehe Spaltöffnungen Strahlung, elektromagnetische 110, 112
    Strahlungsintensität 118
    Strahlungsspektrum 111
    Strain 481
    - elastisch 481
    - plastisch 481
    Stratifikation 505
    Strauchflechten 523
    Streckungswachstum 366, 393, 398, 424, 543, 582, 593
    Streckungszone 366, 393, 424-425
    Streptococcus lactis 80
    Streptophyta 262, 267, 272-273, 289, 350
    Stress 481-482
    - irreversibel 481
    - Konzept 481, 483, 503
    - Resistenz 483
    - reversibel 481
    - Toleranz 483, 503
    - Vermeidung 483, 503
    Stressor 481, 483
    Streuungstextur 166-167
    Stroma 12, 105, 107, 109-110, 122, 125-127, 134, 136
    Stromathylakoide 109, 122
    Stromatolithen 11
    Strukturgene 253
    Strukturproteine 184
    Strychnin 199
    Strychnos nux-vomica 199
    subalpine Stufe 477
    Suberine 168, 408
    submontane Stufe 475
    subnivale Stufe 477
    Substratinduktion 252-253
    - Nitrataufnahme 253
    Substratkettenphosphorylierung 78-79
    Succinat 88, 91, 101, 146-148
    - Dehydrogenase 88, 91-93
    - Thiokinase 88, 90
    Succinyl-CoA 88
    Suchbewegungen 528, 593
    Sukkulente 472
    Sukzessionen 464-466, 480
    Sulfat - Reduktion 215
    - Assimilation 212
    Sulfit-Reduktase 217
    Sulfoniumderivate 222
    Sulfurikation 210
    Sumpf 379
    Suspensor 329-330, 338-340
    Symbiogenese 17
    Symbiose 213,320,342,513-514,517
    - Actinomyceten 514
    - Gleichgewicht 515
    - N2-fixierend 514
    Symmetrie, Gene 507
    Symmetriebrechung 537, 539-540, 571
    Symplast 47, 168, 375, 418
    symplastisches Kontinuum 47
    Symplocarpus foetidus 503
    Sympodium 386
    Synechococcus 598
    Synechococcus elongatus 597
    Synergiden 337, 341
    System - geschlossen 23
    - offen 4, 8, 23
    T
    Tabakalkaloide 200
    Taeniophyllum 379
    Tageslänge 488, 506
    Tagesrhythmik 593, 597
    - endogen 593
    Tagetes 520
    Taiga 474
    Tange 274, 398
    Tannine 168, 406
    Tapetum 327, 330-331, 336
    - plasmodial 336
    - Sekretion 336
    Täuschblumen 343
    Taxien (Singular: Taxis) 573
    - negativ 573
    - positiv 573
    Teich, verlandend 465
    Teilung, inäqual 538-539
    Telome 323-325, 384
    Telomer 234-235
    Telomtheorie 323-324
    Telophase 163, 236, 238-239, 278-279
    - Kombinationsmöglichkeiten 278
    Temperatur 41, 444, 498, 503-504, 594
    - Optimum, Photosynthese 450
    - Signalwirkung 505-506
    Tentakel 218, 435
    Terpene 331
    - offen 193
    - zyklisch 193
    Terpenoide 134, 191, 193-194
    - Biosynthese 193
    - Stoffwechsel 547, 549
    Tertiärwand 155, 167, 408
    Tetrahydrofolsäure 40, 199, 486
    tetraploid 238, 244
    Tetrapyrrolsysteme 94, 203, 484
    - offenlO, 203
    - ringförmig 203
    Tetrasaccharid 75
    Tetrasporophyt 288
    Sachverzeichnis Tetraterpene 194, 449
    Tetrose 131, 134
    Thalli 270, 272
    - heterotrich 270, 277
    Thallophyten 357
    Thallus 274, 276, 296, 314
    - Atemöffnung 299
    - Gasaustausch 299
    Theka 336
    Theobroma cacao 199
    Theobromin 199-200
    Theophrastus Eresios 603
    Theophyllin 199-200
    Thermodynamik 24-28
    - 1. Hauptsatz 25-26, 28
    - 2. Hauptsatz 27
    Thermonastie 444
    Thigmonastie 575-578
    Thigmotropismus 575-576
    Thioethanolamin 41
    Thiolyse 146
    Thioredoxine 42, 44, 134
    Thlaspi 226
    Threonin 174, 176
    Threoninkinasen 176
    Thylakoide 9-10, 13, 16, 109-110, 121-122, 125-126
    - Grana 109
    - Membranen 34, 36, 110, 119, 121-122, 125-126, 449
    - Stroma 109
    Thymin 200, 246-247
    Thymol 193
    Ti-Plasmid 608, 610-611, 613-614
    Tierblütigkeit 343
    Tierfang 442
    Tilia cordata 405
    Tintenstriche 11
    Tonoplast 47-48, 50-52, 58, 61, 69, 495, 554
    Torf 307, 309
    Torfmoore 336
    Torfmoose 306-307, 309
    - Wasserspeicherung 307
    Tortula muralis 307
    Tozzia 528
    Trüffel 315
    Trabant 234-235
    Tracheiden 170, 395, 398, 404-406, 414-415
    - Strömungswiderstand 406
    Tracheen 395, 398, 404-406, 414-415
    Tracheophyten 297, 350
    Tradescantia 231-232
    Tragopogon pratensis 631
    Transaldolase 132
    Transaminasen 100, 186, 196
    Transfer-DNA (T-DNA) 608, 610, 614
    Transfer-RNA (t-RNA) 250
    Transferzellen 224, 371, 376-377, 398
    Transformation 609, 612, 614
    - Vektoren 608
    - Wege 609
    - Zielorte 609
    Transfusionsgewebe 454
    transgene Pflanzen 613, 617
    transgene Kulturpflanzen 607
    Transketolasen 132
    Transkript, primär 249
    Transkription 246-250, 252-255, 556
    - heterokatalytische Funktion 248
    - invers 249, 612
    - Substratinduktion 252
    Transkriptionsfaktoren 185, 253, 363-368, 390-391
    Transkriptosom 367
    Translation 247, 249-251, 254
    Transpiration 398, 411, 413-415, 433, 443-444, 446, 453, 455, 482, 491, 499-500, 502-503
    - cuticulär 453
    - Kühleffekt 503
    Transpirationsquotient 491
    Transpirationsschutz 434
    Transpirationssog 414
    Transpirationsstrom 376, 413-415
    - Geschwindigkeit 406, 414
    - Kräftebedarf 414
    - Strömungswiderstände 414
    Transport 48
    - ABC 48
    - apoplasmatisch 375-376
    - primär aktiv 51, 53
    - Proteine 182, 184
    - sekundär aktiv 48, 57-58
    - symplasmatisch 168, 376
    Transposon 244
    - Maiskolben 244
    Traumatonastien 576
    Trennungsgewebe 544
    Triacylglyceride 82, 145-147
    trichale Organisationsstufe 269, 273, 277
    Trichales 289
    Trichoblasten 369
    Trichogyne 288
    Trichom 435
    Trichomhydathoden 455
    Tridacna 17
    Triose 493, 497
    Triose-Isomerase 76
    Triosephosphat 130-131, 135, 495
    - Dehydrogenase 495
    - Isomerase 132
    Tripeptid 176
    Triplett 116-118,245,247,250,252, 450
    - Anticodon 250
    - Codon 250
    Trisaccharid 75
    Trisomie 244
    Triterpene 193-194, 198
    Triticum aestivum 605-606
    Triticum boeoticum 604-606
    Triticum dicoccoides 605-606
    Triticum dicoccon 605-606
    Triticum monococcum 605-606
    Triticum spelta 605-606
    Trockenheit 472
    Trockenperiode 502
    Tropaeolum majus 456
    Tropho-sporo-phylle 324, 327
    Trophophylle 327, 329-330
    Tropismen 575-576, 578
    - diatrop 575
    - negativ 575
    - plagiotrop 575
    - positiv 575
    Tryptophan 174, 186, 193, 196, 200-201, 548-549
    Tubulin 13, 71, 184
    Tumor 610
    Tumor-induzierendes Plasmid 610
    Tundren 467, 474-475, 477
    - alpin 467
    - arktisch 467
    Tunica 386-387, 389
    Tüpfel 155, 170, 398-399, 415
    - Felder 399
    - Schließhaut 170
    - Trachee 403, 405
    - Tracheide 403
    Turgor 58, 61-62, 155, 435, 439, 444, 446, 556, 577, 629-630
    Turgorbewegung 576
    - nastisch 435
    Turnover 186, 255
    - Makromoleküle 255
    Tyrosin 174, 176, 186, 196, 198
    Tyro sin-Ammonium-Lyase 196
    Tyrosin-Proteinkinasen 176
    u Überflutungstoleranz 489
    Überwinterung 409
    Ubichinon 92-95, 98, 124, 193
    Ubiquitin 185, 188
    Ulothrix 283, 286
    Umfallkrankheit 315
    Umweltfaktoren 243
    - Kohlendioxid 479
    - Licht 479
    - Mineralstoffe 479
    - Temperatur 479
    - Wasser 479
    Umweltperioden 591
    Umweltrhythmen 593
    - Periodenlängen 593
    Uncaria 437
    Uniport 58
    unsterblich, potenziell 267, 535-536
    Unterblatt 424, 426
    Ur-Sprosspflanzen 323
    Uracil 200, 247
    Uratmosphäre 3
    Urfarne 323
    Urgewitter 3
    Uridindiphosphat (UDP) 136
    Uridindiphosphatglucose (UDP-Glucose) 40
    Uridinmonophosphat (UMP) 202
    Uridintriphosphat (UTP) 136
    Urkaryonten 15-17, 19
    Urlandpflanze 324
    Urmark 392-393
    Urmeere 3
    Urmeristem 402
    Uromyccs pisi 551-552
    Uroporphyrinogen 203-204
    Urrinde 392-393
    Ursuppe 3, 6, 8
    Urtelome 323-324
    Urtica 241, 242, 425
    Urtica dioica 435
    Urtica urens 435, 437
    Urzellen 3
    Utricularia 219-220
    V
    V-ATPase 51-52, 558
    Vakuole 11-13, 47, 58, 61, 495, 497, 500, 554
    Vakuom 58
    Valin 174
    Valonia 270
    van't HoFFsches Gesetz 59
    Variation 578
    Variationsbewegungen 576
    Vegetationskegel 385, 387, 389, 392-393
    - Palmen 389
    Vegetationskunde 464
    Vegetationszonen 466
    Vektor 610-612, 614
    Vektorzellen 611
    Velamen radicum 379
    Venus-Fliegenfalle 218, 566, 578
    Verdauungsdrüsen 221
    Verdauungssaft 577
    Vererbung 239
    - Gesetze 605
    - extrachromosomal 242-243
    - mütterlich 243
    - plasmatisch 242
    Vergebung 484
    Verholzung 168
    Verjüngungsschnitt 541
    Vernalin 505
    Vernalisation 505-506
    Verzweigung 486
    - dichotom 274
    - monopodial 385-386
    - sympodial 385-386
    Vesikeltransport 144-145, 161, 184
    Viciafaba 56, 395-396, 517
    Vielzelligkeit 288
    Viola 344
    Violaxanthin 449
    Viren 170, 249
    - Retro 249
    - RNA 249
    - Transport 528
    Viscum album 527
    Vitamine 40, 208
    Vitamin A 194, 616
    Vitamin B 186, 203
    Vollmond 488
    Vollschmarotzer 526, 528
    Volumenfluss 63
    Volvocaceae 265
    Volvocales 265, 267, 281
    Volvox 266-267, 535, 537, 544
    Volvox globator 266
    W
    Wärme 37, 92, 97, 116, 482
    Wärmeproduktion 97-98
    Wüsten 467, 470-471, 525
    - Halb- 472
    - Kälte- 471
    - Pflanzen 362
    - Trocken- 471
    Sachverzeichnis 665
    Wachstum 167, 535, 540, 576
    - Differenzierung 540
    - interkalar 383-384
    - logarithmisch 536
    - Regulation 551
    - Streckung 540
    - Teilung 540
    Wachstumsbewegung 576
    Wachstumshormon, menschlich 616
    Wandlabyrinth 371
    Wärme 25, 30
    Wasser 177, 301, 303-304, 306, 325, 358-359, 375, 418, 453, 455, 489, 499, 502
    - Aufnahme 369
    - Drüsen 528
    - Ferntransport 395
    - Kultur 207
    - Mangel 446, 453, 502
    Wasser spaltender Komplex 124
    Wasserdampfsättigungs-Defizit, Atmosphäre 413
    Wasserhaushalt 306-307, 357, 453
    - Regulation 446
    Wasserhaushaltsparameter, Messung 62
    Wasserleitung 301
    - Moos 301
    Wassermoleküle 177
    - Adhäsion 220, 415
    - Dipol 177-178
    - Kohäsion 220, 415
    Wasserpotenzial 59-60, 62, 221, 417, 445-446, 453, 500, 528
    Wasserpotenzialgradient 412
    Wasserspaltung 119, 126
    - photochemisch 123
    Wasserspeichergewebe 502
    Wasserspeicherung 307, 442
    Wasserstoff-Farmen 635
    Wasserstoffbrücken 164, 178, 182, 245
    Wasserstoffperoxid (H202) 145-146, 151, 560
    - Signalmolekül 560
    Wasserstrukturen, molekular 221
    Wassertransport 398, 406
    - Reibungswiderstände 414
    - Strömungswiderstände 414
    - Widerstände 398, 413
    - Xylem 411
    water use efficiency 497
    Weichbast 407
    Wein 320
    Weinbau 610
    Sachverzeichnis Weizen 604-606
    - Züchtung 618
    - Züchtungsgeschichte 606
    Welken 413
    Weltbevölkerung, Ernährung 616
    Weltraumstationen 578
    Welwitschia mirabilis 398
    Widerstand - cuticular 443
    - Diffusion 444
    - Grenzflächen 444
    - Mesophyll 443
    - stomatär 443, 453, 499
    Wiese 604
    Wind 305, 342, 444
    Windblütigkeit 342-343
    Winddruck 359, 401, 626, 631
    Winterannuelle 505
    Wirkungsgrad 92, 97
    Wundkallus 541
    Wurzel 357-379, 446, 517
    - allorhiz 361
    - Apikaimeristem 363-364, 367
    - Bluten 416
    - Differenzierungszone 360, 366
    - Druck 416,455
    - Exsudate 379
    - Fäule 519
    - Gesamtlänge 358
    - Haar 231, 360-361, 369, 371, 375-376, 518-519
    - Haube 359-360, 362-364
    - Holz 373
    - Kalyptra 359, 362-363
    - Kambium 373
    - Knöllchen 198,213,215,395,514-5
    - Meristem 363, 365, 367
    - Metamorphosen 377
    - Oberfläche, Reduktionskapazität 224
    - Parasiten 530
    - primär 360
    - Radialtransport 376
    - Ranken 377-378
    - Rinde 369
    - sekundäres Dickenwachstum 373-374
    - Spitze 365
    - Stammzellen 363
    - Streckungswachstum 366
    - Streckungszone 366
    - Vegetationspunkt 359, 362-363
    - Zentralzylinder 369
    Wurzelspitze/Boden-Grenzzellen 362, 365
    Wurzelsystem - allorhiz 361
    - homorhiz 361-362
    Wuschel-Gene 390
    X
    Xanthium pennsylvanicum 486
    Xanthophylle 112-114, 121, 194-195, 262-263
    Xanthophyllzyklus 194, 448-449
    Xanthosin 200
    Xeromorphie 453, 472
    Xerophyten 453, 472-473
    Xylem 371, 392-393, 395-398, 402, 410, 413-415, 418
    - Embolien 415-416
    - Parasiten 528
    - Parenchym 85, 222, 360, 371, 376-377, 395, 398, 416
    - primär 374
    - sekundär 373, 392
    Xylogenese 544
    Xyloglucan 158, 164, 167
    Xyloglucan-Endotransglycosylasen (XET) 160
    Xylose 158, 164
    Xylulose 158, 193
    Y
    Yucca 409
    Z
    Züchtung 604, 606
    - Mutation 606
    Zanonia macrocarpa 631
    Zapfen 333
    Zea mays 169, 370, 396, 438, 493, 500
    Zeatin 549
    Zeaxanthin 449, 486
    Zcbrina pendula 400
    Zeitgeber 592, 594, 596
    Zeitmessung 591
    Zeitnehmer 594
    Zellkern 9, 11-13, 16, 19, 231-232, 234, 270
    Zellkultur 536, 606
    Zellplatte 162-164, 167, 236, 239
    Zellsuspension, Kulturen 613
    Zellteilung 234, 237, 291
    Zelltod, programmiert 543
    Zellwand 10, 13, 61, 63, 155, 164
    - elastisch 62, 167-168
    - Enzyme 160
    - Invertase 418
    - Labyrinth 225
    - plastisch 167-168
    - Proteine 160, 167
    - Protuberanz 371
    Zellzyklus 236-237
    Zentrifugalapparat 578, 580
    Zersetzer 480-482
    Zersetzung 210
    zerstreutporige Hölzer 406
    Zieralgen 267
    Zimtsäure 196-198
    Zinnkraut 168
    Zitronensäure 88
    Zitronensäurezyklus 87-89, 92, 97-98, 100-102, 146-149, 186
    - Bilanz 90
    Zonoökotone 469
    Zonobiome 467-468
    - äquatorial 467-468
    - arid temperiert kontinental 469-470, 473
    - arktisch und antarktisch 469, 474
    - kalt temperiert boreal 469, 474
    - mediterran 468, 472
    - subtropisch arid 468, 470
    - tropisch 467-468, 470
    - typisch temperiert nemoral 468
    - warm temperiert 468
    - warm und kalt temperiert 473
    Zoochorie 346, 623
    - Endo- 346
    - Epi- 346
    Zoophilie 342-343
    Zoosporen 267-268, 277, 285, 315
    Zuchtziele - Ertragssteigerung 606
    - Resistenz 606
    Zuckeralkohole 417
    Zuckers äuren 156
    Zufallsknäuel, random coil 181
    Zugkräfte 369
    Zweihäusigkeit 343
    Zwiebel 442, 473
    Zwitterblüten 343
    Zwitterionen 175, 179
    Zygnematophyceae 267
    Zygomorphie 347
    Zygomycota 312, 317
    Zygospore 317
    Zygotän 278-279
    Zygote 277-278, 281, 283-285, 287, 303-304, 327, 329-330, 334-335, 337, 339, 341, 348
    Zygotenfrüchte 282-283